Viết về Tạp chí Bách khoa (1957-1975)
Thân gửi chị Chủ nhiệm và anh Chủ bút Tạp chí Tân Văn,
Truớc tiên tôi, Huỳnh văn Lang, sáng lập và cựu Chủ nhiệm Chủ bút Bách khoa, xin thành thật cám ơn Tân Văn đã có những bài viêt về BK kể là hoàn toàn trung thực. Âu cũng là một nhiệm vụ của TV đối với văn học miền Nam, một nền văn học mà CS cố tình đả phá, xuyên tạc mà một số nhà văn gọi là quốc gia lại nhiều khi vô tình hay hữu ý đã hùa theo.
Tại sao tôi phải nói là “kể ra”? Thật sự ở đời nầy, nhứt là khi viết về văn hóa văn học đã qua thì làm gì có hoàn toàn. Tuy nhiên tôi cũng muốn ghi thêm về một vài tiểu tiết, nhưng quan trong, để bổ túc cho TV số 6, tháng 1, 2008, chuyên đề Tạp chí Bách khoa.
Khi nói về tiến trình hình thành BK, TV đã bỏ qua một giai đoạn mà có 2 nguời đã đóng một vai trò thiết yếu không thua gì nguời sáng lập. Tôi muốn nói đến chị Phạm ngọc Thảo hay Phạm thị Nhiệm, em gái của giáo sư Phạm Thiều, truờng Pétrus Ký, Saigon. Nguời đầu tiên giữ chức vụ thư ký toà soạn và giới thiệu, nếu không nói là đem vào BK, những nhà văn Nguyễn hiến Lê, BS Nguyễn văn Ba, BS Duơng quỳnh Hoa... và nhứt là anh Nguyễn hữu Ngư (Nguyễn ngu Í), chính anh nầy là em nuôi của GS Phạm Thiều, đã giới thiệu thêm Buì Giáng, Nguyễn thị Hoàng v.v. Chị Thảo còn viết bài cho BK bút hiệu Minh Phong. Và nguời thay mặt tôi trực tiếp làm việc với chị Thảo là anh Hoàng minh Tuynh, lúc bấy giờ còn là phó Giám đốc Viện Hối Đoái cho tôi. Lúc tôi vắng mặt, chính anh Tuynh đã thay mặt tôi như là chủ nhiệm chủ bút làm việc với anh Châu, lúc không còn có chị Thảo nữa. Cho nên nói rằng anh Châu làm từ lúc đầu là sai hoàn toàn. (Chị Thảo hiện sống ở Cali, nếu thấy cần xác nhận điều tôi nói trên, chắc chắn chi Thảo sẽ vui lòng trả lời, chị đang ngồi xe lăn và yếu lắm, nhưng còn minh mẫn và nói chuyện điện thoại đuợc).
Kết: Viết về giai đoạn hình thành Bách Khoa mà không nhắc đến tên anh Hoàng minh Tuynh và chị Phạm thị Nhiệm là một điều thiếu sót không nhỏ vậy.