Nhóm tướng trẻ trong Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa vào giai đoạn 1964-1965

Vào các m1964-1965đã hình thành mt Nhóm TưngTr trong QuânLực Viêt Nam ng Hòa (QLVNCH). Nhóm này đưc giới truyền thông Hoa Kgọi chung dưới tên “Young Turks.”Bài viết này cốgng ghi lạisự hình thành, hoạt đng và nh hưởngcủa Nhóm trênchính trường của VNCH trong khong thời gian ngắn ngủiđó.

Sự Hình Thành Của NhómTướng Tr

Sau khi thành ng trong v Chỉnh Lý” ngày 30-1-1964 và thành lập Chính ph mớimà ông Th Tướng, Trung Tưng NguyễnKhánh lúc đudựa vào Đảng Đại Việt để cầm quyn. Nhưng chng bao lâu ông khám phá raĐảngĐại Việt mưu toan đo chánh để loại ông.1  Không còn hậuthuẩn chínhtrị nàynữa, Tướng Khánh phải tìm hậu thuẩn khác.Trong thời gian này, hai thếlực lớn nh hưởng quan trọng trên chínhtrường VNCH PhậtGiáo và Quân Đội. Ông không thdựa vào Phật Giáođưc với do đơn giản PhậtGiáo không th tin ông vì ôngcầm đu v Chỉnh Lý” loại bcác ng Đôn-Xuân-Kim-Đính nhng ngưi thân Phật Giáo.Đo đó, ông thấycần phảinắm cho đưc QuânĐội.Để thực hiện mục tiêu này, ông đãtạo ra mộtlớp ngnh trẻ để làm hậuthuẩn cho ông.Trong một thời gian thật ngắn, chưađến mộtm, ông đãtng cấpcho một loạt quan cao cấp, lệnh cácquânbinh chng và cácđi đơn vị của QLVNCH, lên cấptưng:

- ngày 3-3-1964: tngcp Thiếu Tướng choĐại Tá Cao nViên, TưLnh LĐoàn Nhảy (ông Viên v Đại Tá cuối ngtng lên cấp ThiếuTưng hai sao; sau đóTướng Khánh đt ra mộtcấp bậcmới giữa hai cấpĐại Tá và Thiếu Tường cấpChuẩn Tướng mộtsao)

- ngày 8-4-1964: tng cấpChuẩn Tưngcho Đại Tá Nguyễn Cao K, TưLnh Không Quân, và, tngcấp PhóĐề Đốc cho Đại Tá ChungTấn Cang, Tư Lnh Hi Quân

- ngày 29-5-1964: tngcấp Chuẩn Tưngcho các Đại Tá NguyễnChánh Thi, Phạm n Đổng, Bùi Hữu Nhơn,CaoHảo Hớn và Ngô Dzu

- ngày11-8-1964: tng cấpChuẩn Tưngcho các Đại Tá Nguyễn Đức Thng,Nguyễn Xuân Trang, Nguyễn Cao,Nguyễn n Kiểm, Đăngn Quang,Vĩnh Lộc,Lê Nguyên Khang (Tư Lnh Thủy Quân Lục Chiến) và Hoàng XuânLãm

- ngày 21-10-1964: tngcấp Thiếu Tướng cho các Chuẩn TưngNguyễn Cao K, Nguyên Khang (ông Khang trưng hợp duy nhứt tronglịch sử củaQLVNCH tng2 cấp từĐại Tá lên Thiếu Tưngtrong vòng chưa đến 3 tháng), NguyễnChánh Thi, Phạm n Đổng, và Bùi HữuNhơn; và tngcấp Đề Đốc cho PhóĐề Đốc Chung Tấn Cang.

Các vtướngtrẻ này phần lớn lệnh củacác quân binh chng và các đi đơn vcủa QLVNCH, ví dnhư các lữ đoàncủa cácđơn vị tổng trừ bvà các sư đoàn bbinh. Lúc ban đu các vnày hoạt đngriêng rẻ, phần lớn chỉ lo phụ trách đơn v củamình. Lúc bấy giờ trongnội b Quân Đội đã khá nhiềubất mãnđi vớiTướng Khánh: v Hiến Chương Vũng Tàu vừaban hành lại phải thu hồi làm mất mặt quân đi, nhưngb Phật Giáo q nhiều(các v xử án các phần tửcủa chếđộ NgôĐình Dim), và dung dưngtình trạng sinh viên học sinh gây hổn loạnmột cách qđáng. Ngày13-9-1964, hai tướng Dươngn Đức và Lâm n Phát làmđochánh vớimục đích muốnloại b Tưng Khánh. Cuộc đo chánh nàylần đutiên tạo hộicho các ng trẻhọp lạivới nhau. Cuộc họp này diễn ra tại B Tư Lnh Không Quân do ChuẩnTưng NguyễnCao K,Tư Lnh Không Quân, triệutập. Các ng ra tuyên b chung khôngchấp nhận cuộc đo chánh, “cương quyết đòitướngDương-n-Đcrút quân vcác v trí cũ tạivùng IV; nếu không, s đối phó.” 2  Cuộc đo chánhcủa hai ngDương vănĐức và Lâm n Phát thất bại. Tướng Khánh vàChính ph của ông thoátđưcnguy b lật đ. Sau vnày, các ng trẻ nhận thấy một điều: nếuhoạt đng riêng rh ch uyquyền đi với đơn vịcủa h mà thôi nhưngnếu kếthọp lạih sẽ một lựcng chínhtrịrất quan trọng, thquyết định sựsống còncủa chínhphủ.  Họ bắt đu họp nhauthường xuyên hơn trong tháng 9 và đng ý với nhau cửTưng Kỳ làm ngưi phát ngôn cho nhóm vì Tướng Kỳcó lợi thế lớn ngưiđược ng Tưng Khánh, lạinắm trong tay Không Quân quân chngcó kh ng lớntrong việc chng lại các cuộcđo chánh, và điều kiện d dàng trongmọi việc như triệutập buổi hp, ra thông báo, tổchức họpbáo, liên lạc với ngưiM, vv.Báochí Hoa Kbắt đu gọih dưới tên chung “Young Turks.” Tất cảnhng điều nàykhôngqua mắt được b phận của Quan Tình Báo TrungƯơng của Hoa Kỳ (Central Intelligence Agency - CIA) đóng trong Tòa Đại S Hoa Kỳ tại Sài Gòn.Báocáo sau đâycủa CIA cho thấy điều đó:3

“...2. During the last half of September the “YoungTurk” commanders have been meetingregularly underGeneral Ky's leadership.Besides Ky, who acts as moderator andspokesman rather than actualleader, the “Young Turks” were:

A. Colonel DuQuoc Dong, Airborne BrigadeCommander

B. General Le Nguyen Khang, Marine BrigadeCommander

C. Colonel NguyenBao Tri, 7th Infantry Division Commander

D. General Ton That Xung, I Corps Commander

E. GeneralNguyen Chanh Thi, 1stInfantry Division Commander

F. General NguyenThanh Sang, 2nd Infantry DivisionCommander

G. GeneralVinh Loc, 9th Infantry Division Commander

H. General Dang n Quang, 21st Infantry Division Commander

3. Generals Xung, Thi and Sangattend meetings when theyare inthe Saigon area. Within the past two weeks General Kyhas visitedGeneralsLoc and Quang and includesthem in the “Young Turk” group. General Nguyen Huu Co, II Corps Commander, is apolitical but supports the aspirations of the “YoungTurk” group....

ChTrương CủaNhóm Tướng Tr

Như thếNhóm Tưng Tr này(tr 2 Tưng NguyễnChánh Thi và TônThất Xng đusinh m 1923 lúcđó đã41 tuổi, tất cảcác Tưngcòn lại đu dưi 40 tuổi)đã mặcnhiên hình tnh và hbắt đu hoạt đng như một đoàn th chínhtrị trong QLVNCH.Để th hoạt đng như một đoàn thchính trị, h dần tự hình thành một lậptrưng và ch trương chung đi với nhng vấnđề quan trọng của đt nưc.

tướng nh và quan caocấp ch huycác quân binh chng và các đi đơn v của QLVNCH, điều h quan tâmtrước nhứt nhng việc liênquan đến Quân Đội. Tình hìnhtrong QuânĐội sau cuộcđo chánh lậtđổ chế độ Ngô Đình Dim, nhưchúng ta đãbiết, sự chia rtrầm trọng trong nộibộ các ng nh caocấp,đưađến kết qu cuộc Chỉnh Lý”của Tưng Khánh, với sựquản thúccủa 4 Tưng Đôn-Xuân-Kim-Đính tại Đà Lt. Tìnhhình chia r nàykhôngchấm dứt mà vẫn tiếptục sau cuộc Chỉnh Lý” đó, đc biệt giữa 3 tướng Dương n Minh, Nguyễn Khánh vàTrần Thiện Khm. TưngKhánh tìm mọicách loạib 2 Tướng Minh và Khiêmđể nắm trọnquyền hành trong tay và sau ng ông thành ng đưa được cả2 ngMinh và Khiêm ra khỏi nưc. Các tướng trẻ không hài ngtrước tình hình này. Họ còn bất mãn nhiều hơn trước kh ng cầmquyền tệ hại củaTưng Khánh, làm mất mặt Quân Đội rất nhiều qua các vHiến Chương VũngTàu, các nhượng bqđángđi vớiPhật Giáo, các vsinh viên họcsinh biểu tình, xung đường,xung đt đm máu, vv. Dĩ nhiên tấtcả nhữngđiều nàytạo ra bất ổnđịnh hậuphương và gây thêm nhiềukhó kn tiền tuyếncho họ. Trong suy nghĩcủa đi đa sốcác tướngtrẻ, những tướng g cấptrên của h ch còn đng củi mục, không còn lợiích gì nữa hết cho đtnước mà lại còn cản trởbưc tiến của họ.Sức mnhcủa Quân Đội kỷ luật.Và kỷ luật nghĩa cấp dưiphải tuyệt đi phục tùng cấptrên. Hệ thng quân giai và thâm niên cấpbậc là nhng g trịtuyệt đicủa Quân Đội. Các ng trẻcảm thấy h b trói buộctrong các gtrị ny. Để thoát ra khỏi các ràng buộc nầy khôngcòn cách nào kháchơn là phải loại b cáctướng gcấp trên nàycủa họ.Do đó ch trương chung của nhóm tướngtrẻ cần thiết phải chotất cảcác tướng già, mà hđịnh nghĩa là có trên 25 m quân vụ,ra khỏi QuânĐộibng cách buộch phải nghĩ hưu.

Lúc đu ch trương chung củanhóm tướng trẻ ch vậythôi, nhưng dần dà, trước sự bất lựccủa các chính ph Nguyễn Khánh và Trầnn Hương không giải quyếtđược những khó knchính tr của đt nưc, h bắtđu có nhng tham vng v chínhtrị.Họ không muốn tiếp tục chịusự sai khiến của nhng chínhkhách xa ng vô tài, bất tướng đó nữa. Họ nghĩ là họ có thể ổn định đưc tình hìnhchính trịcủa đt nước. Họ nghĩ là đã đếnlúc không th để cho các chính ph dân sựlàm ch đt nước đưc na. Nói tóm lại h thật sự nghĩ h th cầmquyền đưc và htin hsẽ thlàm hayhơn các chính ph dânsự nhiều, rấtnhiều.  Nhưng trước mắt hbiết hcòn phải kiên nhẫnchấp nhận chịu đng TưngKhánh mộtthời gian na. Tài liệu củaCIA vừa nêu bên trên ghi như sau: “General Ky iscounselling patience and opposes any use of force to depose the Khanh government until it can be observedwhether Khanh isdecisively implementing the program of action presented to him [by] the“Young Turk”group. If Khanhacts effectively and in goodtime there will be no problem.If he does not or cannot, steps willbe taken to changethe situation by use offorce.” 4

Hoạt Đng CủaNhóm Tướng Tr

Thựchiện đúngtheosự tính toán vừakể trên, Nhóm Tưng Trbắt đu tạo áp lực lên Tướng Khánh để đòi hỏi ông phải thỏa mãn nhng yêu cầutrong chương trình hành đng củahọ. Đó lýdo cuộc họp tạiVũng Tàu giữa ôngvàh vào ngày 30-9-1964.Một tài liệu mật củaCIA cho biết nhngchi tiết như sau v cuộc hp: 5

-cuộc họp do yêu cầucủa các tướng trẻ mà TưngKhánh phải chấp nhận

- hiện diện tạibuổi họp cùng với Tướng Khánh là các tướngtrẻ sau đây: Chuẩn Tướng NguyễnCao K, Tư Lnh Không Quân;PhóĐề Đốc Chung TấnCang, Tư LnhHải Quân; ChuẩnTướng Nguyên Khang, Tư Lnh Thủy Quân LụcChiến; và,ĐạiTáDưQucĐống, Tư Lnh Nhảy

- nhữngvấn đề do các tường trẻ nêu ra vàđược TưngKhánh chấp thuận là: 1) Trong vòng 48 giờ, Tướng TrầnThiện Khiêm sẽđược cửra ngoại quốc để cám ơn các nưc Đồng minh;2) Các “Tướng Đà Lt (tứclà cácTưng Trầnn Đôn,Mai Hữu Xuân, n Kim và Tôn ThấtĐính) sẽđược cho giảingũ; tuy nhn, để giữ th diệnphần nào cho các v đó, việc nàysẽ được giải quyết từtừ; 3) Stổ chứcxét x cáctướng tá tham gia vào vđo chánh bấtthành ngày 13-9-1964; 4) Tướng Khánh phải trởv với Quân Đội vào ngày 27-10-1964 (có nghĩa làkhông đưc tham gia vào hoạt đngchính trị na)

Qua buổihọp này, chúng ta thấy TưngKhánh đã hoàn toàn rơivàothế bịđng của hoàn cảnh gậyông đp ng ông.” Mưu toancủa Tưng Khánh cho tngcấp các tường trẻ để sử dngh làm hậuthuẩn chínhtrị cho ông nay đã beffet contraire.”Bâygiờ không những ôngkhôngth lợidng họcho mục tiêuchính trịcủa ông mà, ngưc lại,ông lại còn bh ép phải thực hiện nhng yêu cầucủa họ.

Hội Đng Quân Lực

Trong tình thếnhư vậy Tưng Khánhlại phạm thêm một sốsai lầm rất nghiêm trọng và vô ng tai hại, đưa đến hội chocác TưngTr nhviễn loại luôn ông ra khỏichính trưngcủa VNCH. Sailầm th nhứtcủa Tưng Khánh là,để lấyng các Tướng Trẻ, ông lại tng cấpthêm một lần nữa cho h vào ngày 21-10-1964 nhưđã trình bàybêntrên. Sai lầm th hai củaTưng Khánh xảyra sau đó khong hai tháng.Ngày17-12-1964, các TưngTr yết kiến Quốc Trưởng (ông Phan Khắc Sửu) trình bàyv việc cho các ng gvhưu.  Quốc Trưởng chuyểnvấn đề sang cho Thưng HộiĐồng QuốcGia (THĐQG) giải quyết. Ngày hôm sau THĐQGbác b yêucầu này.

Qua sựviệc vừa nêu trên, Nhóm Tướng Tr nhận ra một điều: h thể tạo áp lựcvới Tướng Khánhđể thỏa mãn những đòi hỏicủa hnhưng h khônglàm đưc như thếđi với cấu chính quyền dân sựđương nhiệm vìnhómcủa h không một sởpháp lýnàocả.Họ thấy cần phải biến đi cái nhóm tựbiêntự diễn củah thành mộtđịnh chếchính trị màchính quyền dân sự phải công nhận và tôn trọng. Ngay trong ngày hôm đó, TưngKhánh đã thực hiện điều mong ước này của cáctướngtrẻ: ông cho thành lậpmột chếgọi HộiĐồng Quân Lực(HĐQL). Cáctướngtrẻ đãchớplấy thời này ngay lậptức. Khuya ngày 19-12-1964,HĐQL cho bắtgiữ môt sốthành viêncủa THĐQG,cùngmột sốtướng nh, chính khách, và sinh viên tranh đu đem đi quảnthúc tại nhiều nơi khác nhau. Trưangày 20-12-1964,HĐQL ra tuyên b giải tánTHĐQG, nhưng vẫn tiếp tục tín nhiệmQuốc Trưng Phan Khắc Sửuvà ThTưng Trầnn Hương.6  Sai lầmth bacủa Tướng Khánh đánh mấtluôn sự ng h của Hoa Kđi với nhân ông.S việc diễn ra nhưsau. Chínhph Hoa K, xuyên quaĐại S Maxwell Taylor, rấthài ng khi THĐQGđược thành lậpvì h xem đó một bước tích cựctrong tiến trình giúpổn định tình hình chínhtrị tạiVNCH sau một thời gian khá dài hổnloạn vớinhững v biểu tình, xung đưng của Phật go, sinh viên và đo chánh củaQuân Đội. Việc cáctướng trẻvì bất mãn ngang nhiên giải tán THĐQG làmĐại sứTaylor rất tức giận. Ông mời cácngnh đến dinh của ôngđể thảo luận v việc này. Thái đ,cử ch và lờilẽ của ônglàm các tướng lãnhcảm thấyb xúc phạm nng nề.Sánghôm sau, Đại S Taylorlại đến văn phòng TưngKhánh để traođi v việc giải tán THĐQG và việc traođi này cũng lạikết thúc không tốt đp gì. Nhân hội đó, để lấy ng các tướng nh, Tướng Khánh triệu tậpHĐQL lên án thái độ phingoại giaocủa Đại S Taylor.Tất cđồng thanh quyết định gửi n thư choQuốc Trưởng Phan KhắcSửu và Thủng Trần nHương yêu cầu trục xuất Đại s Taylor. ngKhánh cũng họp báo tố cáo Đại s Taylor can thiệp vào chuyện nộibộ củaViệt Nam.”7  Chính phủ Hoa K phản ng mnh, đe dọachấm dứt viện trợ cho VNCH. Nhờ sự can thiệpkhéo léo của Th TưngHương, mối mâu thuẩn giữa haichính ph Việt- M mới đưc giải tỏa nhưng sốphận của TưngKhánh đã được định đot. Việc ra đicủa Tướng Khánh chcòn vấn đề thời gian vìông đã mất ch dựacuối cùng của ông là Chính phM.

Sau v THĐQG bgiải tán, Th TưngTrần n ơngnhận thếlựcchính trị củacác tướng.Ngày18-1-1965, Th Tưngơng cảitổ chính phvàmời 4tướng lãnh tham gia nội các mới: 1) Trung TưngNguyễn nThiệu giữchức v Đệ Nhị Phó ThTướng; 2) TrungTướng Trầnn Minh (Minh nhỏ) làm Tng Trưởng QuânLực; 3) Thiếu Tướng LinhQuangViên làm Tng Trưởng Tâm Chiến; và, 4) ThiếuTưng Nguyễn Cao Kỳ làm Tng Trưng Thanh Niên ThThao. Phật Giáo và sinh viên vẫn tiếp tục chng đi.Ngày24-1-1965, HĐQLnhóm họp để thảo luậnv tình hìnhđt nưc, đc biệt chú trọnến vấn đề phải giải quyếtthế nào đi với Chính ph Trầnn ơng.Cuộc họp cho thấylúc đuHĐQL không thng nhứt ýkiến v vấnđề chính ph Trần n Hương.Nội b HĐQL chialàm 3 nhóm: mộtnhóm ng hTh TưngHương, mộtnhóm muốn loạiông và mộtnhóm đng giữa. Trong buổi hp, cáctướng ng thảo luận và b phiếu để chọn một ng nh làm thng vàTrungTưng Nguyễn n Thiệu đưc số phiếu cao nhứtnhưng ông từchốivới lý do ông làngười Công giáo nên chắc chắn Phật giáo sẽtiếp tục chống đối. Ngưi đưc số phiếu hng nhì Thiếu Tướng Nguyễn Chánh Thi. Trongmột công điện (Cable) củaCIA mang sốhiệu TDCS DB-315/00241-65, đề ngày 14- January-1965, gồm 7 trang, nơi trang6 ghi như sau: “... the proposalsfor a military PrimeMinister were made. Thieu got thehighest number votes ina ballotting. The exact number ofvotes was not revealed. Thiapparently was next for he wasproposed as Vice Prime Minister.Thieu declined, saying that he was a practicing Catholic and he was understrong attack by theBuddhists.Thus it was unthinkablethat he could do the job with these handicaps.After Thieu's comments Khanhsuggested that perhaps Thi coulddo the job. There was considerable discussion which ended when LinhQuang Vien said that We all must realize that we are dealingwith the destiny of our nation. We must have a man fullycapablein all respects. Hemust be capable in both military and civilian affairs.”... The general consensus was that the AFCwould support the Huong government.”8  Sau cùng HĐQLquyết định tiếp tục ng h Th TưngTrần nơng,nhưng với điều kiện Chính phơng phải ổnđịnh đưctình hình.Quacuộc họp ngày 24-1-1965 vừa nêu trên, chúng ta thấy thật 2 điều sau đây: 1) Vai trò vàtầm quan trọngcủa Tướng Khánh đã blu m rấtnhiều, nếukhông muốnnói là gần như không còn nữa; 2) Các tướng trẻ đã bộc lộ ngthamvng muốnnắm chính quyềncủa họ. Cái h cần bây gi một hội thuận tiệnvới danh chánhngôn thuận để đoạt lấy chính quyền từtay các chính khách dân sự.  Họ sẽ không phải chđi lâu.

Sau quyếtđịnh ngày 24-1-1965, Chính ph Trần n ơng vẫn tiếptục b phe Phật Giáo chng đi.Ngày27-1-1965,lấy do tình thế mổi ngày một thêm rối ren,HĐQL giải nhiệm Chính ph Trầnn ơng; ThTưng ơng b đưa đi quảnthúc tại Vũng Tàu. Ngày hôm sau, HĐQLra tuyên cáolưu nhiệmQuốc Trưởng Phan Khắc Sửu và cửPhó ThTưng NguyễnXuân Oánh làmQuyền Th Tướng. Sau đó HĐQLtiến hành việctm để tìm ngưilàm ThTưng. Lúc đuh chọn Phó ThTưng Nguyễn Lưu Viên, nhưng sau đóvì ông Viên không đng ýb nhiệm TưngNguyễn Chánh Thi làm Tng Trưng Nội Vụ, HĐQLđi ýkiến và chọn Bác Phan Huy Quát.9  Chính phPhan Huy Quát, trìnhdiện ngày 16-2-1965,đưcsự ngh của PhậtGiáo, quy tụ đượcnhiều nhân vật thuộc đủ các chính đng, và sự tham gia củamột sốquân nhân Trung Tướng Nguyễn n Thiệu, Phó Th Tưngkiêm Tng TrưngQuânLực, Thiếu TưngLinh Quang Viên, TngTrưngThông Tin Tâm Lý Chiến, và YSĩ Trung Tá Nguyễn Tấn Hồng, Tng Trưng Thanh Niên.Mặc dù vy, một đi diệncủa Nhóm Tưng Tr trong HĐQL, Thiếu TưngLê Nguyên Khang, Tư Lnh Thủy Quân Luc Chiến, ng không nghĩ là Chính ph Quát có th tồntại lâu dài.10  Đúng như sựlo ngại của Tướng Khang, ch3 ngày sau khi Chính phQuát ra đi, đãxảy ra vđo chánh đòi loại b TưngKhánh của Đại Tá Phạm Ngọc Tho.11  Cuộc đo chánh này thất bại vì cácngtrẻ đu chng lại.Các tướng trẻ nhân hộinày, họpHĐQL vàloại Tưng Khánh khỏi chức vTng Tư Lnh và bầu Trung TưngTrần nMinh (Minh nhỏ)làm Tng Tư Lnh mới.Ngày25-2-1965, Tưng Khánh bbuộc phải rời khỏi Việt Nam.12

Qua những việc trên, HĐQLđã trở thành cơ quan quyền lực tối cao củaVNCH, vì HĐQL, trên thực tế,đã th làmđưc nhngviệc như sau: 1) giải nhiệm Th Tướng (ông Trầnn ơng); 2) đề cử Th Tưngmới (BácsĩPhanHuy Quát); 3) giải nhiệm Tng Tư Lnh (Đại TưngNguyễn Khánh) ; và, 4) đề cử Tng Tư Lnh mới(Trung Tướng Trần n Minh).  Hơn ai hết, ThTưngQuát thấy HĐQL mộtmối đe dọa lớn đi với Chính ph củaông. Ông tìm cáchloại b mối đe dọa này. Tiếp taycho ông không ai khác hơn vTng Tư Lnh mớiđưc đề cử, Trung Tưng Trầnn Minh. Tưng Minh rất bất mãnđivới thái độ và hành đng lạm quyềncủa cáctướngtrẻ, nhất Thiếu Tướng Nguyễn Chánh Thi, Tư Lnh Vùng I.Trong một tài liệu mật của CIA đề ngày 23-2-1965 đoạn ghi như sau: ...Minh expressedhis concern over what he regardsas the self-appointedauthority of Thi. The linesof authority are not clear at themoment, and Thifeels he is not accountable to anyone, eithermilitary or civilian.” 13 TưngMinh ng muốn giải tán HĐQLđể các ng trẻ không thtạo khó kn cho ông trong chứcv Tng Tư Lnh.Ôngnghĩ có thể làm đưc việc này vì ông tin phần lớncác tướng trongHĐQL thđng ý với việc này. Ông đề nghị vớiĐại sứ Hoa KTaylor khuyên cácngnh Mỹ tìm cách thuyếtphục cáctướng Việt Nam vviệc giải tán HĐQL.Vẩn còn nhviệc HĐQLgiải tán THĐQG hồi tháng 12-1964, Đại sứ Taylor rất tán thànhđềnghị này, và ng với phó Đại sứ Alexis Johnson, ông đãtích cực tm và vận đng cáctướng lãnh v việc này. VềphíaChính phủ Quát,chính bản thânTh Tướng Quát và BTrưởng Ph ThTưng Bùi Diễmng đãgặp g vàvận đng các tướng nh cao cấp trong HĐQLvê việc này.  Ngày 5-5-1965, Trung Tướng Trần n Minh,Tng Tư Lnh, đãtriệu tậpHĐQL. Hiệndiện tại phiên họp này của HĐQL gồmcác vị tướng sau đây:

- Trung Tướng Trần n Minh, Tng Tư Lnh

- Trung Tướng Nguyễn n Thiệu, Phó Th Tưngkiêm Tng TrưngQuânLực

- Thiếu Tướng Nguyễn Cao K,Tư Lnh Không Quân

- Thiếu Tướng Lê Nguyên Khang, TưLnh Thủy Quân Lục Chiến

- Chuẩn Tướng Phan Xuân Nhun, TưLnh Biệt Động Quân,

- 4 tướng Tư Lnh Vùng

- Thiếu Tướng Linh Quang Vn, Tng Trưởng ThôngTin Tâm Lý Chiến

- nhiều tư lệnh các binh chng khác

Không mặt tạiphiên họp nàylà các lệnh đoàn và Thiếu TưngPhạm n Đổng, Tư Lnh Biệt Khu ThĐô. Đề đcChung Tấn Cang, TưLnh Hải Quân, ng không mặttại phiên họp này củaHĐQL vì lúc đóông đang bịtạm thời ngưng chức và điều tra vtội tham nhũng. Tấtcả mọi ngưi hiệndiện tại phiên họp này đãđng thanh quyếtđịnh HĐQL tự giải tán.14, 15

Nắm TrọnQuyền

Khi tìm cách giải tán HĐQL, Th Tướng Quát chxét vấn đề mộtchiều: HĐQL mộtmối đe dọa choChính phcủa ông nên cầnphải được dẹp bỏ.Ôngkhông nghĩ đến,hay nếu nghĩ đến thì chắc ngkhôngcho một vấnđề quan trọng:đó việcgiải tán HĐQL, quan quyềnlực đã tạora Chính phủ của ông, làm cho Chính phcủa ông bmất đi căn bản pháp của nó, và khi mà Chính ph củaông gặp phải chuyệnrắc rối v pháp không giải quyết được thì quan quyền lựcnào sẽ làm trọngtàiđể giải quyếtkhó kn đó. Chưa đy ba tuần lễsau, chuyệnrắc rối v pháp đó đãxảy ra vàtạo nên một cuộckhng hong nội cáctrầm trọng.  Ngày 25-5-1965, Th TưngQuát cải tổ Chính phủ;trong buổilễ trìnhdiện tân nội cáctại DinhGia Long,Quốc TrưngPhanKhắc Sửu tuyên bkhông th b nhiệm 2 v B Trưngmới các ông Trầnn Thoàn và Nguyễn Trung Vinh vớilý do 2 v B Trưng các ông NguyễnHòa Hiệp và Nguynn Vinh khôngtừ chức.16  Quyết định này tạora một cuộc khng hong chínhtrị trầm trọng.  Cả Quốc Trưng Sửu và ThTưngQuát đu không chịu nhượng bđể th đi đến thỏa hiệp.Hội Đồng QuốcGia Lập Pháp, doHĐQL thànhlập ngày 17-2-1965, với Chủ Tịch là TrungTưng Phạm Xuân Chiểu, ngbất lực, không giải quyếtđược cuộckhng hong.17  Sau ng,ngày 11-6-1965, trong một phiên họp tạiPh ThTưng có sự tham d của Quốc Trưng Sửu và rất nhiều ng nh, cuộc khng hong đã đưc giải quyếtmt cách hoàn toàn bất ngờ. Ông Bùi Dim, lúc đó B Trưởng Ph Th Tưng, đãghi lại trong cuốnhồi của ông, Gọng kìm lịch s, như sau: “Gầnbốn năm chụcngười chen chúc nhau trongmột bầu không khí ng thẳng.Cả ông Sửu lẫnông Quát không ai chịunhượng bộ, tình trạng bế tắcmặc nhiên đt quânđội vào vai tròtrọngtài. Lấy cớ rằng đtnước đang trong tìnhtrạng chiếntranh, họ đòihỏi chínhphủ ôngSửu phải sớm giải quyết vấnđ. Lời quatiếng lạimỗi lúc một gay gắt, bác sĩQuát tuyên bốngay tại hội trường ôngquyết định từ chức và giảitán chính phủ. Quyếtđịnh củaông đã buộcông Sửu cũngphải tchức theo, mở đường chomột giaiđoạn mớitrong lịch sử miền Nam, giai đoạn quân nhân nắm chính quyền.18

Dựa trên Tuyên Cáo giao quyềnli cho Quân Đội của Quốc Trưng,ThTưngvà Chủ TịchHội Đồng Quốc Gia LậpPháp, toàn thcác ngnh và tư lệnh quân binh chng Quân Lực Việt NamCộng Hòa đã nhóm họp ngày 14-6-1965 và quyếtđịnh thành lập hai ùy ban: 1) Ùy Ban LãnhĐạo Quốc Gia doTrungTướng Nguyễn n Thiệu làmChủ Tịch (Quốc Trưng), thaymặttoàn th QuânLực Việt NamCộng Hòađiều khiển quốc gia”, và 2) ỦyBannh Pháp TrungƯơng do ThiếuTưng Nguyễn Cao Kỳ làm Chủ Tịch(Th Tưng), phụ trách điều khiển hành pháp” 19

Với việcthành lập hai Ùy Ban nói trên, Nhóm TưngTr đãthành ngtrọn vẹn trong việcnắm trọn quyềnđiều khiển quốcgia một cách danh chính ngôn thun. Họđã làm đưc gì chođt nưc thìngày nay, gần50 m sau, tấtcả mọi người đu đãbiết rõ. Hậu qunhứtthờivà trực tiếp việcHoa Kỳ leo thangchiến tranh tạiViệt Nam bng cáchào ạtđổ quân b chiến vào Miền Nam vàoanh tạc liên tục Miền Bắc.  Vào cuối m1965, quân số Hoa K tại V.N.C.H., từconsố 23.000 cuối năm 1964,đã lênđến184.000 quân.20


GHI CHÚ

1. Lâm VĩnhThế. Việt Nam Cộng Hòa, 1963-1967: những nămxáo trộn. Hamilton,Ont.:Hoài Việt, 2010. Tr. 58.

2. Đoàn Thêm. Hai mươi năm qua: việctừng ngày (1945-1964). Los Alamitos, Calif.:Xuân Thu, 1989.Tr.407.

3. Identification of the Young Turkgroup of military commanders andtheir views concerningGeneral Nguyen Khanh andother matters,tài liệu của CIA được xếp loạiMật (SECRET), thuộc loại Intelligene Information Cable,đề ngày 2-10-1964, giải mậtngày 27-7-1976, gồm 4 trang.Tàiliệunày có thđc nguyên văn(Full text) tạiđa chỉ Internet  sau  đây: http://www.vietnam.ttu.edu/virtualarchive/items.php?item=0410214005  tại trang Webcủa The VietnamCenter and ArchivecủaĐiHọc Texas Tech Universiy, Lubbock,Texas, HoaK.

4. Identification, tài liệu vừa dẫn ngay bêntrên.

5. Cableregarding the need forGeneral Nguyen Khanh to solve the political problems in South Vietnam, since no top-level leadership exists inthe government, trong cơsở dữ liệu trực tuyến (online database)Declassified Documents ReferenceSystem (DDRS).  Tài liệucủa CIA được sếploại Mật (SECRET),thuộc loạiIntelligenceInformationCable, đề ngày 1-10-1964, giảimật ngày 28-Aug-1997, gồm5 trang.

6. LâmVĩnh Thế, sđd, tr. 92-93.

7. LâmVĩnh Thế, sđd, tr. 98.

8. Deliberationsof Armed Forces Council (AFC) on 24 January, trong cơ sở dữ liệutrực tuyến DDRS.  Tài liệucủa CIA, không được xếp loại mật, thuộc loại IntelligenceInformation Cable,số hiệu TDCS DB-315/00241-65, đề ngày 24-Jan-1965, thanh lọc (Sanitized), gồm7 trang.

9. Lâm VĩnhThế, Một nộicác chết noncủa VNCH,” trong Bạch hóa tài liệu mật của Hoa Kỳ vể ViệtNam Công Hòa (Hamilton, Ont.: Hoài Việt, 2008), tr. 118-129.

10. LâmVĩnh Thế, Việt Nam CộngHòa, sđd, tr. 111-112.

11. ĐoànThêm. 1965: việc từng ngày. Los Alamitos, Calif.: Xuân Thu, 1989.Tr.35-36.

12. Đoàn Thêm, sách vừadẫn ngay bên trên, tr. 38.

13. GeneralTran Van Minh'sconcern overGeneral Nguyen ChanhThi's uncoordinatedactions, tài liệu Mât của CIA, thuộc loại Research Report, đánh số TDCS DB-315/00654-65,đề ngày 23-2-1965, gồm2 tr.  Tài liệu này th truy dụng trực tuyếnvàtoàn văn tạitrang nhà của Virtual VietnamArchive,thuộc The Vietnam Center and Archivecủa Texas Tech University tại Lubbock, Texas, Hoa K. Số hiệu của tài liệunày trong sở dữliệu củaVirtual Vietnam Archive là Item Number F029100050300[Document].

14. ArmedForces Council decision to dissolveitself, côngđiệnMật củaCIA, thuộc loạiIntelligence Information Cable, đánh sốTDCS-314/06093-65,đề ngày5-5-1965, gồm3 tr.  Tài liệunày th truy dụng trực tuyến và toàn văntại trang nhàcủa Virtual Vietnam Archive, thuộc The Vietnam Center andArchive củaTexas Tech University tạiLubbock, Texas, Hoa K. S hiệu củatài liệu này trong Cơsở dữliệucủa VirtualVietnam Archive Item Number F029100050940 [Document].

15. Quyết Đnh số03-QL ngày mồng 5tháng 5năm 1965 tý giải tán HộiĐng Quân Lực, trong Công BáoViệt Nam CộngHòa, ngày 19tháng 5 1965, tr. 1990.

16. Đoàn Thêm. 1965: việctừng ngày, sđd, tr. 85.

17. Lâm VĩnhThế, “Cuộc khủng hoảng nộicác tại V.N.C.H. vào cuối tháng 5/1965,” trong Bạch hóa tài liệu mật của Hoa K vềViệtNam Cộng Hòa (Hamilton, Ont.: HoàiViệt, 2008), tr. 130-152.

18. Bùi Diễm. Gọng kìm lịch sử. Paris: Cơsở xuất bảnPhạm Quang Khai, 2000. Tr.245-246.

19. Quyết đnh số3 của QuânLực Việt Nam Cộng Hòa,” nhật báo Chính Luận, số ra ngày 16-6-1965, tr. 1.

20. Westmoreland, William C. A Soldierreports.  New York: Doubleday, 1976.  Tr. 133.



PHỤ ĐÍNH A1
Tài liệu CIA "Identification of the Young Turk Group" - Trang 1





PHỤ ĐÍNH A2
Tài liệu CIA "Identification of the Young Turk" - Trang 2





PHỤ ĐÍNH A3
Công Báo Việt Nam Cộng Hòa - Ngày 19-5-1965