Mỹ Tho qua mấy vần ca dao

Vàinét về Mỹ Tho

Mỹ Tho là mộtthành phố nằm bên trái của sông Tiền, ngày nay thuộc tỉnh Tiền Giang. Tỉnh TiềnGiang có diện tích là 2,367 km2 và dân số khoảng 1,635,700 người.Những địa danh của tỉnh Tiền Giang bao gồm:

-        Quận Châu thành Mỹ Tho.

-        Cái Bè,

-        Cai Lậy,

-        Chợ Gạo,

-        Gò Công Ðông,

-        Gò Công Tây,

-        Tân Phú Ðông,

-        Tân Phước.

Với chương trìnhAusAid của Chính Phủ Úc, chiếc cầu dây căng Mỹ Thuận được bắt đầu xây dựng vàonăm 1997 và hoàn tất vào năm 2000. Cầu Mỹ Thuận nối liền hai tỉnh Tiền Giang và Vĩnh Long. Cầu nằmcách Thành Phố Sài Gòn 125 cây số về hướngTây Nam, trên Quốc lộ 1A, là trục giao thông chính của vùng đồng bằng sông Cửu Long.

Giống như chiếccầu Mỹ Thuận, cầu Rạch Miễu cũng là một cây cầu dây căng nối liền hai tỉnh Tiền Giang và Bến Tre với nhauđược khởi công vào năm 2002 và hoàn thành vào năm 2009. Bờ bắc của cầu nàylà thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang, bờ nam làhuyện Châu Thành của tỉnh Bến Tre, cách thành phố Bến Tre khoảng 14 cây số. Nhờ haichiếc cầu này mà việc giao thông giữa Vĩnh Long và Mỹ Tho và giữa Mỹ Tho và BếnTre thuận tiện hơn nhiều. Dân Miền Tây không phải chờ đợi phà để sang bờ bên kia

Ngày xưa, dướithời Việt Nam Cộng Hòa, thành phố Mỹ Tho thuộc tỉnh Mỹ Tho. Theo sử ký thì địadanh Mỹ Tho bắt nguồn từ tiếng Khmer MiSâr có nghĩa là xứ có những cô gái có làn da trắng đẹp, âm Mi Sâr được biến âm thành Mỹ Tho theongôn ngữ của người Việt. Vùng Mỹ Tho ngày xưa thuộc đất của người Khmer, còn cótên là “Srock Mỳ Xó” (xứ nàng trắng),người mình bỏ đi chữ Srock và chỉ gọiMỳ Xó mà thôi.

Qua những chặngđường lịch sử, Mỹ Tho, từ những vùng đất hoang vu có nhiều thú dữ, bằng mồ hôivà nước mắt của những người từ phương xa đến khai khẩn và lập nghiệp, đã dầndần trở thành một thành phố trù phú, dân cư đông đúc. Hơn hai trăm năm trước,thời Chúa Nguyễn, vùng đất của Mỹ Tho ngày nay là một phần của Gia Định Thành,chỉ có đồn quân vì nơi đây chỉ là rừng hoang và nhiều hổ, báo làm hang ổ…

Vào thế kỷ XVII,quân Mãn Châu vượt Vạn Lý Trường Thành, đánh chiếm Trung Hoa và lật đổ NhàMinh. Bầy tôi của nhà Minh là Long Môn tổng binh Dương Ngạn Địch và phó tướngHoàng Tiến cùng Cao Lôi Liêm tổng binh Trần Thượng Xuyên và phó tướng Trần An Bình bấtphục, đem hơn 3000 quân và hơn 50 chiến thuyền đến các cửa biển Tư Dung (cửa Tư Hiền) và Đà Nẵng xin đầu ChúaNguyễn (năm 1679). Chúa Hiền Nguyễn Phúc Tần liền đưa họ về vùng đất mới, lúcbấy giờ còn hoang vu, để khẩn hoang.

-        Tổng Binh Dương Ngạn Ðịch  và tùytùng được cho về vùng Mỹ Tho để lập nghiệp

-        Tổng Binh Trần Thượng Xuyên cùng phó tướng lên vùng Cù Lao Phố và BiênHòa. Sau có một nhóm tách rời, chuyển đến vùng Chợ Lớn để lập nghiệp ở đó, tạonên trung tâm buôn bán sầm uất.

Gia đình của nhữngcựu thần, binh lính Nhà Minh chạy đến Việt Nam lập nghiệp rồi từ đó sinh con đẻcháu và lập nên khu vực riêng gọi là làng Minh Hương. Người Việt ví von cáchhành xử của người trong làng Minh Hương như sau:

Gỏi chi ngon bằnggỏi tôm càng

Ðố ai lịch sự bằnglàng Minh Hương

 

Chùa Vĩnh Tràng – Tiền Giang Việt Nam (Nguồn: InternetPhoto)

Đến thời NhàNguyễn, Mỹ Tho là một phần của tỉnh Định Tường. Lúc đó, Định Tường gồm cả MỹTho, Gò Công và một phần của tỉnh Bến Tre. Theo Đại Nam Nhất Thống Chí thì MỹTho có nhiều phố lớn, chợ Mỹ Tho thuộc Kiến Hưng là nơi buôn bán tấp nập,thuyền bè tới lui như dệt cửi. Dưới thời vua Minh Mạng, vua lập ra cửa ải đểthu thuế. Đến đời vua Thiệu Trị năm thứ ba thì mới bãi bỏ.  Mỹ Tho cũng có nhiều đình, chùa, nhà cửađược xây dựng khang trang.  Ngôi chùaxinh đẹp  được xây cách đây 200 năm vẫncòn lưu đến ngày nay là chùa Vĩnh Tràng theo phái Cổ Sơn Môn, một lối kiến trúcđặc biệt khác hẳn với các ngôi chùa theo truyền thống Phật Giáo. Món ăn ngonnhứt là hủ tiếu Mỹ Tho của những hàng quán nằm theo bờ sông hay hủ tiếu tôm ởTrung Lương mà đến nay vẫn còn nổi tiếng.

Sử gia người Pháptrong cuốn “Lịchsử cuộc viễn chinh Nam Kỳ” (Histoire de la conquête de la Cochinchine) viết vềMỹ Tho như sau:

“Sài Gòn là trung tâm quân sự, Mỹ Tho làtrung tâm thương mãi. Các ghe tuyền của người Nhật người Tàu, người An Nam,nười Xiêm có đáy cạn dễ di chuyển trên sông gần nơi sản xuất gạo, thêm vàotruyền thống người dân địa phương từ bao thế kỷ, khiến cho Mỹ Tho trở thànhtrung tâm buôn bán lớn nhất của Nam kỳ, trước khi người Âu đến.

... Mỹ Tho là một vùng có nhà cửa rộnglớn, lợp bằng lá dừa nước theo theo tập quán. Nhưng dọc theo bờ kinh Bưu Điện(Arroyo de la Poste hay kinh Bảo Định) nhà cửa thanh nhã hơn nhiều, mái lợpngói giữa những vườn dừa vườn cau, tất cả có vẻ trang nhã, phong lưu, đôi khigiàu có. Có thể so sánh với cảnh phồn hoa đô hội của Chợ Quán và kinh người Tàuở Sài Gòn...”

Sau khi chiếm đượcNam Kỳ, người Pháp mở đường xe lửa nối Mỹ Tho và Sài Gòn để chở hàng hóa từ cáctỉnh ở sông Tiền qua Mỹ Tho về Sài Gòn và ngược lại. Đến thời Đệ Nhất Cộng Hòacủa Tổng Thống Ngô Đình Diệm thì ga xe lửa Mỹ Tho được trưng dụng làm căn cứHải Quân, rồi sau năm 1975 nó cũng bị dẹp luôn và các quán hủ tiếu bên sôngcũng bị cùng chung số phận.

Nét đặc sắc của MỹTho là hàng phượng vĩ từ ngả ba Trung Lương vào thành phố, như chào đón kháchviễn phương và những vườn hoa nghỉ mát. Vào mùa hè, hàng phượng vĩ đỏ thắm tươilàm tăng thêm vẻ mỹ miều, duyên dáng, yêu kiều cho thành phố này.

Ngoài những trung tâmdu lịch trang nhã, Mỹ Tho có nhiều cây trái ngon ngọt, nổi tiếng nhiều vườn câytrái tươi xanh:

-        mận hồng đào Trung Lương

-        vú sữa Sầm Giang căng mộng, da vàng mỏng vỏ

-        ổi xá lị thơm ngon An Hữu

-        xoài cát Mỹ Thuận

-        vú sữa Cái Bè

Ngoài ra, còn córất nhiều loại đặc sản khác, nào là dừa, chuối, long nhãn… Nó cũng cung cấp thổsản và hải sản như nghêu, sò, hào, cá, tôm…

Mỹ Tho qua mấy vần cadao

Sự hy sinh của nàng để cho chàng ăn học

Nói tới ca dao Mỹ Tho thì không ai quên được câu nhắc nhở của người congái miệt vườn, sợ người thương của mình lên học ở Sài Gòn, bị đời sống vật chấtở Sài Gòn quyến rũ mà quên đi đời sống bình dị ở quê nhà, nàng khuyên chàng cốtu tâm dưỡng tánh, tập trung vào việc học hành chóng thành tài cho dù nàng phảichờ đợi chín tháng hoặc mười năm:

 Ðèn Sài gònngọn xanh ngọn đỏ

Ðèn Mỹ Tho ngọn tỏngọn lu.

Anh về học lấy chữnhu

Chín trăng em cũng đợi, mười thu emcũng chờ.

Nàng cũng khuyênchàng hãy trở lại quê nhà, chớ nên đắm mê sắc đẹp, hoặc lao vào những cuộc chơivì cuộc đời bạc bẽo và cuộc chơi nào cũng sẽ tàn, khi còn tiền thì lắm ngườitheo, khi hết tiền thì chẳng ai ngó ngàng tới:

Anh ơi thôi ở lạinhà

Thôi đừng vui thúnguyệt hoa chơi bời

Còn tiền kẻ rướcngười mời

Hết tiền chẳng thấy một người nàoưa.

Về quê ở với nàng, nàng sẽ chăm sóc từngmiếng ăn, giấc ngủ để cho chàng học sớm thành tài để cha mẹ nở mặt, nở mày vớingười ta:

Anh mau thức dậyhọc bài

Mong cho anh sớmthành tài

Trước làm đẹp mặtnở mày mẹ cha

Sau là không phụlòng ta bao ngày?

hay:

Khuyên chàng đọcsách ngâm thơ

Dầu hao thiếp rót, đèn mờ thiếpkhêu.

Khi chàng con trai tỏtình

Khi chàng trai muốntỏ tình với một nàng con gái, khác với những chàng trai thời nay, chàng khôngdám nói thẳng mà nói “vòng vo tam quốc”:

Cúc mọc dưới sôngkêu bằng cúc thủy

Chợ Sài Gòn xa chợMỹ cũng xa

Anh viết thơ thămhết nội nhà,

Trước là thăm phụ mẫu sau đà thămem.

(Nếu anh chàng khờ khạo này mà gặpcác đối thủ từ Tây, Úc, Mỹ trở về, vòng vo tam quốc kiểu này thì thua là cáichắc vì mấy anh này giỏi nịnh người đẹp nào là: darling, my love, mon amour…cộng thêm nhánh hoa hường và vài món quà nhonhỏ…)

Đối với người nghệ sĩ, khi gặp người congái, mến nàng thì hình ảnh và tình yêu của chàng với người trong mộng không baogiờ nhạt phai, cố gắng tìm kiếm hy vọng sẽ gặp lại nàng:

Sông Vàm Cỏ nước trong thấy đáy

Dòng Cửu Long xuôichảy dịu dàng.

Ai về Mỹ ThuậnTiền Giang

Có thương nhớ gã đánh đàn năm xưa?

 Bước xuốngBắc Mỹ Tho thấy sóng nhô nước chảy,

Bước lên bờ RạchMiễu thấy nước chảy cây xanh.

Anh biết chắc làđất Châu thành,

Sao tìm hoàikhông thấy trong đám bộ hành cóem.               

Tình yêu trai, gáisao mà lắm chông gai, vì hẹn hò với chàng mà mà nàng bị cha mẹ đánh đòn:

 Vì chàng emmới bị đòn oan

Không tin giởáo ra xem dấu lằn

Còn phần chàng khi đã thương ai thì dùcha, mẹ đánh đập bắt từ bỏ người mình thương, chàng cũng nhất định cũng khôngtừ:

Cha mẹ anh có đánhquần, đánh quại

Bắt anh ra treotại cành dương

Biểu anh từ anh từđặng

Chớ biểu anh từ người thương, anhkhông từ!

Cũng có chàng,không biết lý do gì đó, không dám liều lĩnh để tiến tới lấy người mình thương,bây giờ ngồi than thở, phải chi ta cưới nàng, thì bây giờ đã thành vợ thànhchồng rồi cùng “sức chồng công vợ” màlàm ăn:

Phượng hoàng đậunhánh vông nem,

Phải dè năm ngoáicưới em cho rồi

Ngã tư Chợ Gạonuớc hồi

Tui chồng mình vợ còn chờ đợi ai.

Cuộc sống trên sông nước, thấy cô gái quêcó duyên, ngực nở xinh đẹp chèo thuyền trên sông, đấng mày râu nổi máu “dê xồm”:

 Nước lánglinh chảy ra Vàm cú,

Thấy dạng em chèo cặp vú muốn hun

Tệ hơn nữa, mấy ông còn dám “dê” luôn cảcô em vợ, thiệt là bạo phổi!

Giữa trưa đói bụngthèm cơm,

Thấy đùi em vợ nhưtôm kho tàu.

 Tâm tình

Mỹ Tho lá xứ miệtvườn, đâu cũng có vườn với nhiều cây ăn trái, cô gái miệt vườn lại duyên dáng,dễ thương. Gặp nàng, chàng không ngần ngại thả lời ongbướm:       

Ðồng Nai, Châu Ðốc, Ðịnh Tường

Lòng anh sở mộgái vườn mà thôi.

 Chuồn chuồn bay thấp

Mưa ngập ruộngvườn

Nghe lời em nói lại càng thương

Thương em anhmuốn lập vườn, cưới em

 Cô gái miệt vườn MỹTho nhà ta cũng không vừa, nếu chàng đã dám thì nàng cũng sẵn sàng:

Khi nào anh thấy nhớ ai

Xin về chơi Mỹ đường dài dễ đi

Vườn xoài, vương ổi xum xê

Mặc tìnhanh...hái, anh...đòi em cho…

Nhưng mấy anh đừngtưởng thế mà lầm, muốn tiến tới thì mấy anh phải làm theo những điều kiện củanàng:

          Sài Gòn xa chợ Mỹ không xa

Anh đi phải ghé qua nhà

Nghe em, emchịu, làm gà đãi anh!

Khi đã bắt đầu quenvà bạo dạn hơn, chàng liền tỏ tình nhưng lần này có vẻ thực tình, không bỡncợt:

Bấy lâu anh đợi anh trông,

Thấy ai anhthấy mà không thấy nàng.

Nàng cũng nhẹ nhàngtrả lời, lần này không thách thức với lời chọc ghẹo mà biểu lộ tình cảm củamình với chàng:

Ngọc còn ẩn đá chờ vàng,

Em còn ẩn cộihuệ tàn đợi anh.

Hay gắn bó hơn:

Trời mưa vần vũ tình cũ xa xôi,

Biết ai nươngtựa lần hồi tấm thân. 

Con nhà nề nếp

Nàng là con nhà nề nếp, đạo đức, lấy công,dung, ngôn, hạnh làm đầu, nên thấy nàng lạnh lùng, chàng trai khôngbiết ý tứ của nàng thế nào:          

Ngó lên trời mây bay vần vũ,

Ngó xuống âm phủ đủ mặt bá quan.

Ngó lên Nam Vang thấy cây trăm thước,

Nhìn sông trước sóng bủa lao xao.

Anh thương em ruột thắt gan bào,

Biết em cóthương lại chút nào hay không?

Khi người con gái phải lòng người contrai, nàng khuyên chàng đưa mai mối tới để cưới nàng:

 Ðắng khổ qua, chua là chanh giấy,

Ngọt thế mấy cũng tiếng cam sành

Thương em đừng dỗ đừng dành

Cậy mai dongtới, cha mẹ đành em ưng.     

 và sẵn sàng chờ đợi, chung thủy cùngchàng:

Ngó lên trời, trời trong lại trắng

Ngó xuống nước, nước trắng lại trong

Gái như em chắc dạ bền lòng

Lỡ duyên thìem chịu, đóng cửa loan phòng đợi anh.

Như bao phụ nữ ViệtNam, nàng là nơi nương tựa khi chồng hoặc người thương thất thế sa cơ:

Em là con cá hóa long,

Chín từng mây phủ da trời

Anh là quân tử lỡ thời

Nằm trong datrời úp cá hóa long

Còn chàng để chứng tỏ mình là con ngườiđàng hoàng, không vì danh lợi mà trái đạo làm người:

Anh tỉ phận anh

Thà ở lều tranh

Như thầy Tăng, thầy Lộ

Chớ không ham mộ

Của Vương Khải, Thạch Sùng

Ðạo người anhgiữ vẹn, bần cùng sá bao.

Đã yêu nhau thì khôngcó gì ngăn trở, dù khó khăn cách mấy, chàng cũng cố gắng vợt qua để gặp đượcnàng cho dù phải ngăn sông Mỹ Tho để qua gặp nàng:

Chẻ tre, bện sáo cho dày,

Ngăn ngangsông Mỹ có ngày gặp nhau

Nhưng khi bị ngườithương phụ bạc, chàng trách móc thở than:

 Trách lòng con nhện lăng loàn,

Chỉ bao nhiêusợi, mỗi đàng mỗi giăng.

Người con traiViệt cũng ghen tức như bao chàng trai bản xứ khắp nơi trên thế giới khi thấycon gái xứ mình lấy người ngoại quốc. Tuy vùng Chợ Lớn tuy đông đảo người Tàu,nhưng trong việc giao tiếp hàng ngày, cũng có Tàu-Việt phải lòng nhau, thươngyêu nhau rồi se duyên với nhau. Thấy cô gái Việt lấy chàng trai người Tàu,chàng bực tức kêu lên:

Bốn mùa bông cúc nở sai,

Ðể coi trời khiến duyên này về ai.

Bông lài trộn lộn bông ngâu,

Tiếc hường nhan bậu làm dâu bên Tàu.

(Tửng có xu cólúi giàu em ưng?)

 hoặc:

 Anh đứng làm trai, nam nhi chi khí

Em đứng làm gái, em chẳng biết suy,

Lấy Tây, lấy Chệt làm gì

So bề nhơnngải sao bì An-Nam?

GòCông qua mấy vần ca dao

Đã nói đến Mỹ Tho thì không thể không nói đến Gò Công. Gò Công và Mỹ Thovà một phần của tỉnh Bến Tre thuộc tỉnh Định Tường ngày xưa, do đó người Mỹ Thovà Gò Công cũng ít nhiều có cùng chung một sự suy nghĩ, cùng phong tục tập quánđịa phương.

Xưa nay Gò Công luôn nổi tiếng là xứ có nhiều thiếu nữ xinh đẹp, hiềnthục, thanh tú, tài sắc vẹn toàn.  DướiTriều Nguyễn, nhiều phụ nữ Gò Công đã trở thành hoàng hậu, phi tần, mệnh phụphu nhân của của vua chúa nước ta như:

-        Bà Tá Thiên Nhân Hoàng Hậu Hồ Thị Hoa (1791-1807), hoàng hậu của vuaMinh Mạng, mẹ ruột của vua Thiệu Trị. Bà Hồ Thị Hoa là một người hiếu đức hiềnthục.

-        Bà Nghi Thiên Chương Hoàng hậu Phạm Thị Hoàng, chánh thất quý phi củaVua Thiệu Trị. Bà Phạm Thị Hoàng là người phụ nữ nhân từ phúc hậu, được mệnhdanh là Từ Dũ

-        Nam Phương Hoàng Hậu Nguyễn Thị Lan, hoàng hậu của Vua Bảo Đại. BàNguyễn Thi Lan sinh ra từ một gia đình giàu có, có học thức, vừa đẹp người lạivừa duyên dáng.

Các cô gái Gò Côngkhông chỉ đẹp mặt đẹp mày mà bàn tay cũng đẹp, vì thế hầu hết các vương tôn,công tử điều hướng về Miền Nam để tìm bạn trăm năm:

Tay bậu vừa trắng vừa tròn

Qua về nằm ngủ mỏi mòn đợi trông

Bậu về ở xứ Gò Công

Qua về ThànhNội nhớ trông tháng ngày.

Có chàng vì mơ tưởng đến người đẹp xứ Gò Công đến nỗi phải tương tư, cóchăng ai biết nỗi lòng của chàng:

Anh đau tương tư nằm trên bộ vạc

Hồn anh thất lạc, thác xuống Diêm đình,

Diêm Vương ổng hỏi sự tình

Tui lụy vìtình, mới thác oan.

Sức quyến rũ của các cô gái Gò Công, được ví von như ngọn gió “độc” làmcho các ông mê mệt, bủn rủn tay chân, vì thế mấy bà hãy coi chừng mà giữ mấyông kẻo hối hận thì không còn kịp:

Đèn nào cao bằng đèn Châu Đốc,

Gió nào độc bằng gió Gò Công,

Một ngọn đông phong lạc vợ xa chồng

Đêm nằmnhớ lại, nước mắt hồng tuôn rơi

Bày tỏ lòng quyến luyến, ca ngợi tình yêutrai gái là chuyện thời bình, còn khi đất nước lâm nguy, dân Gò Công thì khôngtiếc lời ca ngợi người anh hùng:

 GòCông anh dũng tuyệt vời,

       Ông Trương đám lá tối trời đánh Tây

KhángChiến

Tỉnh Ðịnh Tườnghay Tiền Giang ngày nay, là nơi có nhiều cuộc kháng chiến nổi lên chống Tây,nhứt là vùng Cai Lậy, gần Ðồng Tháp Mười, nơi có nhiều vị trí thuận lợi chochiến tranh du kích. Lính Tây dẹp hoài không xong nên phải cho Hùm Xám NguyễnVăn Tâm về quận Cái Bè để dẹp nghĩa quân.

Những kẻ sĩ cầmquân ở đây như Trần Công Thuận, Nguyễn Thành Long, Ngô Tấn Ðược và Trương VănRộng rất tài ba về chiến lược lẫn chiến thuật, họ thường dùng phương châm “Tịnh di dân, động di binh” để bảo vệ dânvà hành binh hữu hiệu, tránh tổn thất. Những nhà ái quốc này sau này gia nhậplực lượng chống Pháp của Thiên Hộ Dương, Đốc Binh Kiều ở Ðồng Tháp.

Phụ nữ Mỹ Tho, tuybề ngoài trông có vẻ xinh đẹp, da dẻ trắng trẻo, tay chân mền mại dễ thương,nhưng hãy coi chừng, họ anh hùng không kém đấng mày râu, luôn luôn tỏ ra rấtxứng đáng là con cháu của hai Bà Trưng, Bà Triệu:

Gái Mỹ Tho mày tằm, mắt phượng,

Giặc tới nhàchẳng vụng quơ đao.

Trong lịch sử dựng nước và giữ nước của ông cha, Mỹ Tho và Gò Công đãđào tạo nhiều anh tài cho Việt Nam. Dưới thời Chúa Nguyễn Phúc Ánh có Võ Tánhphò Chúa chống lại Nhà Tây Sơn; thời Pháp thuộc có Nguyễn Hữu Huân (1830-1975) đứnglên khởi nghĩa chống Pháp; đặc biệt gần đây có nhạc sĩ ViệtKhang nổi tiếng với hai bản nhạc “Việt Nam tôiđâu” và “Anh là ai”. Trong haibản nhạc này, người nhạc sĩ yêu nước này nói lên nỗi ưu tư của mình trước viễnảnh bị Bắc Thuộc một lần nữa. Thật mỉa mai, chính quyền cộng sản, chẳng những khôngủng hộ tinh thần yêu nước của ông mà lại bắt bỏ tù ông hơn 4 năm trời.

BS Phan Giang Sang

Tháng 2 năm 2016

 Sáchtham khảo

1.    Du Yên: Ca daoViệt Nam

2.    Hồng Khanh: Ca dao Tục ngữViệt Nam Ba Miền

3.    Hồng Khanh-Kỳ Anh: Tục ngữca dao Việt Nam

4.    Hồng Vũ Lan Nhi 1&2Phong Thùy HKH: Văn Học dân gian Ðồng Bằng Sông Củu Long, Khoa Ngữ Văn, Đại HọcCần Thơ, NXB Giáo Dục1997

5.    Kiều Văn; Ca dao dân caViệt Nam

6.    Thạc Sĩ Lê Diệu Hà: Nétriêng của yếu tố địa phương trong ca dao

7.    Lê Công Lý: Mỹ Tho qua cadao

8.    Mã Giang Lân: Tục ngữ cadao Việt Nam

9.    Phan Tấn Tài: Ca daoMiền Nam