1. Ông Đạo Chuốingồi xuống ghế, cẩn thận phủi hai bànchưn vô nhau trước khi đứng dậy bướcvô chiếu, xếp bằng. Ông từ tốn đốt bacây nhang, xá tả hữu và chính diện mỗi phía ba xá rồicắm vô lư hương nhỏ trước mặt. Tay trái ông giơ lên ngực làm dấu bắtấn, tay mặt nhè nhẹ gõ ba tiếng chuông, trầmtư theo dõi âm thanh chuông vang vọng, lơ đãng ngó ngọnkhói lững lờ tỏa lên không trung. Chừng nhang tàn mộtphần thì ông nhắm mắt lại, định trí cho tâmvắng không. Những câu kinh hay lời di huấn củasư phụ cũng không có mặt lúc nầy. Thế giớithực tại đã biến khỏi tâm ông. Tiếng ồnào tụi nít nhỏ trửng giỡn trước sân am, tiếnglũ thanh niên hư hỏng lớn họng bàn tán về cáitên Đạo Chuối để rồi cười cợtđều không vô trong trí. Ông nhập định mỗingày tàn hết hai tuần nhang cho buổi Ngọ thời vàlúc xế chiều sau khi thỉnh chuông thu không. Xong buổitọa thiền ông mới làm những công việc khác, mỗingày như vậy không bao giờ thay đổi. Con chó vệnluôn luôn nằm ngoài chiếu lim dim ngủ nhưng hỉnh mũidõi từng động tỉnh của chủ.
Trưa nay sau buổi tọathiền, ông bước ra khỏi chiếu, xếp lạicái gối cũ dùng làm bồ đoàn để vô góc dướichưn bàn thờ Phật, bước ra tiếp khách.
Khách là một ngườiphụ nữ trạc chừng ba mươi, mặt màythanh tú, nét buồn và sự lam lũ để lại trêndung nhan đó những lằn cằn cỗi ở đuôi mắtkhông che lấp được một nhan sắc ngày xưa. Đứabé gái chừng mười tuổi, con gái của khách, áo quầntuy tươm tất nhưng đã cũ, cái áo hơi chậtvà cái quần ngắn lòi mắt cá, lẩn quẩn nắm vạtáo mẹ không rời mà mắt ngó chăm chăm vô nảichuối sứ mập tròn Ôngđạo chưng cúng ở một cái bàn nhỏ thấpchỗ ông tham thiền. Ông vói tay lấy đưa nguyên nảicho đứa nhỏ. Nó e ấp nhận bằng hết haitay, ôm vô sát trong lòng như sợ người cho đổiý. Người mẹ có vẻ như không bằng lòng cửchỉ của con nhưng không rầy, chỉ cám ơn nhonhỏ giùm con.
Đứa nhỏ vui mừngra mặt rồi ngước mắt lên ngó mẹ, trong khi mộttay vuốt vuốt những trái chuối tròn mập, bóng loáng:
‘Má, má! Hết nải chuốinầy là của con hả má?’
Ông đạo vuốt đầuđứa nhỏ, nói:
‘Phải, đó là của con.Khi con về, sư hiến cho con thêm mấy nải nữa,chỉ sợ con xách đi không nổi thôi! Hôm nay mườitư rồi. Mai là ngày vọng, ông thay chuối khác.’
Người mẹ nói nhỏ,giọng nhẹ nhàng như lúc cám ơn hồi nãy:
‘Xin sư phụ đừngnuông chìu bé quá, chúng đệ tử không dám tham lam lộc Phậtđâu.’ Vừa nói người đàn bà vừa ngó xuốngđất trước mặt. Ông Đạo cảm thấyngười đối diện quan sát bàn chưn trần củamình liền giải thích:
‘Sư quan niệm rằng nhânsinh sống ở giữa Trời và Đất, nối kếtĐất với Trời nên phải để thân mình tiếpxúc trực tiếp với Đất Trời. ChưnNgười không nên mang giày dép, đầu Người khôngcần đội nón. Do đó khi làm lễ Phật cũngnhư lúc đọc kinh cầu siêu… sư đều khôngmang hài, cũng chẳng đội mão tì lư… Những thứđó người đời mới bày đặt ra sau nầythôi.’
Câu nói đưa đến vấnđề tế nhị nên không khí ngưng động mộtlúc khá lâu.
Con chó chùa đứng dậy hựchực. Một vài đứa nhỏ thập thò trướccửa am. Tiếng một đứa mét tấn ơn:
‘Ông Đạo Chuối ơi,thằng Thìn nó nhảy vô bốn cái lu mái chứa nướcmưa của ông đạo nó tắm, nó kỳ cọ trongđó. Ông ra gõ óc nó đi. Nó không sợ tụi con!’
Ông Đạo Chuối từtốn khoát tay cho mấy đứa nhỏ tản ra, rồiquay lại phân trần với khách:
‘Chuyện các cháu nhỏ pháphách là một trong những thử thách cho người tuhành. Cần chế ngự sự giận dữ. Mưanăm nay hơi thiểu, trận mưa nào sư cũng lấymáng xối hứng mà có bấy nhiêu. Đứa nhỏ tắmtrong đó thì coi như nó muốn tắm nước Trời,nước Phật, sau nầy thì sư cũng dùng nướcđó mà ăn uống thôi. Không nên quan trọng chuyện nhỏmọn. Không cần phải giận, phải la. Tu hành cầnnhứt là chế ngự con Quỷ Tam Bành!’
Người đàn bà rụtrè:
‘Đệ tử tớiđây thú thiệt không phải để viếng am mà tớiđể thú tội, nhờ sư phụ giải tộivà cho đệ tử quy y.’
Ông Đạo ngó thẳng vô mắtkhách:
‘Đạo hữu ngồi xuốngghế kia. Câu chuyện bộ còn dài ha!’ Tiếng ha ông xuống giọng vừacó vẻ quê mùa đặc biệt của vùng ThấtSơn vừa có vẻ thân mật với người đốidiện.
Người đàn bà lấy nảichuối đứa bé đương ôm để xuốngghế, bẻ hai trái đưa cho con, kêu nó bước ratrước cửa ăn chuối để má nói chuyện.Chị ta chưa biết nhập đề chuyện riêng củamình như thế nào nên mở đầu bằng câu vô thưởngvô phạt:
‘Chuốixứ của sư phụ trồng đượcđất quá, coi ngon ớn. Đó chắc là thứ chuốidanh tiếng của xứ nầy nên người ta mớikêu là chuối xứ, xứThất Sơn vùng mình.’
Ông Đạo Chuối mỉncười thân thiện, nhẹ nhàng:
‘Ờ.. ờ… thì cây trái bônghuê thơm ngon mới được quí chuộng. Xưa nhữngthổ sản quí người Xiêm La đem cống sứcho vua Đại Nam Quốc nên chúng ta ngày nay mới có chuối sứ, bông sứ. Nhiềukhi người ta kêu rõ ràng hơn bằng chữ xiêm nhưchuối xiêm, dừa xiêm, mãng cầu xiêm, vịt xiêm, trexiêm…… Nói chung, những thứ sứ, thứ xiêm mới có ởxứ ta chừng một trăm năm nay thôi. Hồitrước bà nội của sư nói những thứđó rất quí, đã ít có mà lại ngon. Mà nói về chuối thì mé sauvườn sư trồng ối thôi đủ thứ: nàolà chuối cau, chuối cơm, chuối lá trắng, chuốilá đen, chuối hột, chuối ngà, chuối và tiên, chuốimật, chuối và lùn, chuối sen, chuối nanh heo.. chỉcó chuối nước làsư chưa kiếm được giống. Vùng ThấtSơn mình núi non, đá nhiều, ít sông rạch nên chuối nước rất hiếm.’
Ngừng một lúc đểlấy hơi, ông Đạo chuối tiếp:
‘ThấtSơn hòn dọc dải ngang, sư chọn chỗnầy của núi Két để lập am là vì có hòn đá tảnglàm thế ỷ dốc với lại có một khu đấtrộng tiện lợi cho việc trồng chuối. Núi Samđắc địa hơn nhưng không thuộc về BảyNúi lại quá ồn ào, hỗn tạp…’
Người đàn bà hờ hữngnghe cho có lễ phép, trí chị ta nghĩ về nguyên nhơncủa danh từ Đạo Chuối. Ông đạo đãrành về chuối lại thích ăn chuối thì thiên hạkêu bằng Đạo Chuối là phải. Nghĩ tớiđây chị bắt tức cười mà cố nhín.
Đợi ông đạo ngừnghơi để thở, chị rụt rè:
‘… Thưa về chuyện củađệ tử… Chuyện xảy ra cũng hơn mườinăm nay rồi. Làm khổ lòng đệ tử từđó tới giờ.’
Hơi cụt hứng mộtchút, nhưng ông Đạo vẫn bình tĩnh trong việcchuyển đề tài:
‘Đạo hữu cứ kểnhững gì có thể kể được, không cầnđi vô chi tiết. Tội lỗi của ai thì ngườiđó mang trên vai suốt đời dầu thiên hạ biếthay không. Sức nặng đó tạo thành lòng dằn vặtu buồn, bằng những quyết định dại dộthay những xui khiến không may…’
‘Vâng, sư phụ nói rấtđúng, nhiều khi con muốn nhảy liều xuống giếng,xuống sông, nhưng nghĩ bỏ lại con thơ dạitrên đời thì tạo thêm nghiệp nặng khác nên nuốtnước mắt mà sống qua ngày. Thêm nữa, đờicon luôn gặp điều bất hạnh.’
Ông Đạo Chuối rótđầy một tách nước, đẩy ra trướcmặt người đàn bà đương rươmrướm mắt.
‘Nước trà sư dùng mỗingày là nước đậu nành rang. Có công dụng tan đờm,giải nhiệt và tạm thời giải luôn những muộnphiền.’
‘Đệ tử cám ơnsư phụ,’ tiếng cám ơn phát ra trong nghẹn ngào dầungười nói cố gắng mỉn cười. ‘Lỗibằng trời nầy do lúc đó đệ tử còn quá nondại, nghe những tiếng ngọt ngào và mấy cửchỉ săn sóc thương yêu nên ngỡ là tình thiệt,mình được người chiều chuộng cũng lấylàm vui và có chút hãnh diện… Rồi chuyện phải tớiđã tới. Lửa gần rơm!’
Người phụ nữ thútthít khóc, đưa ống tay áo lên chậm nhè nhẹ nướcmắt:
‘Đệ tử mắc tội‘Khoai lang nấu trộn khoaimì’, chắc sư phụ biết rồi!’
Người đàn bà ngừngnói hơi lâu, giương cặp mắt đau khổ nhìnông đạo. Ông tránh mắt của người đốithoại, quay mặt ngó ra ngoài trước cửa am. Vẫncòn những đứa nhỏ trang lứa với bé gái con củangười đàn bà đứng ngó nó như ngó một sinhvật lạ mới gặp lần đầu.
‘Thôi đạo hữu không cầnnói câu tiếp, sư hiểu rồi. Về sau người đó đốixử với đạo hữu thế nào?’
‘Thì cũng thói ăn vụngmuốn chùi mép nên kiếm cách xua đẩy đệ tửđi, mặc cho số phận của oan khiênđương tạo hình trong thân đệ tử. Bây giờông ta làm Hương Quản làng nầy, giàu có lớn, có xehơi, quyền lực chỉ thua Quan lớn ngườiPháp chủ quận Tri Tôn mà thôi.’
‘Hèn gì!’ Trông mặt bé, sư ngờngợ vì thấy quen quen!’
Ông Đạo bưng táchnước của mình lên bằng cái dĩa, uống từngngụm nhỏ như muốn xài chút thời gian suy nghĩcâu gì đó phải nói. Người đàn bà chờ đợimột lời rầy rà sau khi cố gắng thú tội.Không gian trầm lắng, tiếng tụi trẻ la hét tuốtngoài sân nghe rõ từng âm thanh.
Người đàn bà sửa lạithế ngồi:
‘Thưa sư phụ, đờiđệ tử trầm trệ chắc là vì có cái mụtruồi viên hắc lệ dưới mi mắt mặt.Đệ tử đã lấy vôi ăn trầu phá nó lâu rồimà xui cũng hoàn xui, chuyện nầy nối tiếp chuyệnkia khiến nước mắt đêm đêm cứ tuôn….’
‘Thiên hạ thường nóixàm như vậy! Đừng ngớ ngẩn tin mấy chuyệnnút ruồi hên xui. Người xưa đặt điềuthôi. May rủi hên xui là do hành vi của ta làm, do tâm ta hướngdẫn cái nghiệp của mình. Đừng tin bói toán, phongthủy, chỉ toàn là chuyện dối thế.’
Để tách nước xuống,ông Đạo chậm rãi:
‘Cũng đừng tin luôn chuyệncầu an, cầu siêu nữa! Thế gian còn lậm quá nhiềudị đoan cần bỏ!’
Ngưng một lúc ông tiếp:
‘Chuyện quy y thì đểsư chọn ngày. Trong thời gian đó đạo hữusuy nghĩ lại về quyết định của mình.’
‘Dạ!’
‘Quy y không phải là thủ tụcnhận pháp danh và nhận phái. Quy y là thời khắc đặcbiệt mà một tín hữu trở thành Phật nhi bằng lời hứa với chính mìnhlà giữ cái tâm trong sáng, làm thuần tánh để đếnđược Chơn Như. Lời hứa đó quan trọngvì có sự chứng giám của đấng thiêng liêng.’
‘Dạ!”
‘Phậtnhi là con cái Phật, người quy y chánh thức làm concái Phật do cái tâm tịnh của mình. Người Phật tử là ngườihiểu đạo nhưng đứng mé bên bờ đạolàm tín đồ, làm cư sĩ…’
‘Dạ!’
Con chó chùa nãy giờ nằmdưới chưn sư bỗng chồm dậy khừ khừvề phía trước cửa am. Ông nạt nhẹ: ‘Tuệ!Im đi con!’ Con chó nằm xuống im lặng quẫy đuôinhưng mắt vẫn ngó ra trước sân.
Hai ba đứa con trai ởtrần, ướt mem bước tới ngạch cửamét vọng vô:
‘Ông Đạo Chuối ơi,anh em Thằng Tỵ với thằng Thìn chặt cái quày chuốitrổ buồng bữa hổm bẻ mấy trái chuối đóng vóc nói làđem về luộc để ông Đạo Chuối khỏiăn chuối nữa kìa!’
Những tiếng cườikhúc khích và những trận đuổi bắt bùng vỡ tiếpngay theo câu nói trên.
Người đàn bà nhịnkhông được, đứng lên tính nói gì đó, ông Đạokhoát tay ra hiệu biểu ngồi xuống, cườicười nhân hậu:
‘Sư nói rồi, phải chếngự quỷ Tam Bành. Phải biết nhịn. Đó làbước đầu của người đi tu. Tụinhỏ thèm thì cứ việc bẻ, thiếu cứ việcchặt đem về. Sư còn mấy nải trong liêucũng đủ ăn cả tháng, tiếc là không có chuốitươi để cúng Phật thôi.’
‘Dạ!”
Ông Đạo Chuối bướcvài bước ra khỏi am, ngoắc vài đứa tớigần, nhẹ nhàng nói:
‘Chuối của sư mớiđóng vóc, coi mập ú na ú nần vậy mà chưa chín,ăn không được mà nấu thì xảm xì, chỉ cónước làm chuối chát thôi. Nói với Thìn và Tỵ nảinào lỡ chặt thì thôi, đừng chặt nữa!’ Nói xong ông đi vô, ngại rằngđứng lại tụi nhỏ không được tựnhiên.
Ngồi xuống ghế ông tiếptục:
‘Đạo hữu thấyđó, tu hành luôn luôn có những thử thách. Phải biếtnhịn. Nhịn giận, nhịn thua!’
Nói rồi ông Đạo Chuốinói một hơi thiệt mau:
‘Sư phụ của sư lúcchưa hóa, có mấy câu thiệu này hay lắm dùng đểlàm châm cho Phật nhi: Ít uốngrượu, ăn nhiều cháo, không ăn thịt, ănnhiều rau, ít mở miệng, nhiều nhắm mắt,năng tắm tửa, ít trau giồi, thiểu chung chạ,đa riêng tư, ít vàng bạc, nhiều sách vở, ít cầudanh, nhiều nhịn nhục, ít ham sang, nhiều làm phước,biết nhịn thua, thương cây cối, không chấptrước…’
Sợ khách không hiểu mấychữ hơi xưa, ông giải thích: ‘Íttrau giồi’ là đừng quá chú trọng đến làmđẹp, có thể quên đi bóng sắc mình, trau giồi bóngsắc mình là nguồn gốc sanh tội lỗi cho mình vàcho người.’
Người đàn bà thởdài như thấm ý nguyên nhơn nỗi khổ của mình.
‘Dạ!’
‘Khôngchấp trước là không chằn chằn theo mộtquyển kinh nào mà phải thoáng để học những điềumới. Thương cây cốilà quý từng gốc cây ngọn cỏ chung quanh. Đó là mộtphần của đất nước mình, là hồn thiêng ôngbà mình trong đó, không phá hoại chúng vì những lợi lộccủa mình.’
‘Dạ!’
Ông Đạo Chuối nói tớiđây thì nước mắt rưng rưng, gượngcười nhè nhẹ:
‘Tóm lại, cần nhứt làcái tâm, tâm còn động, còn để buồn vui, tham giậnmê hướng dẫn mình là điều nên tránh. Tâm phảitịnh.’ Rồi ông ngâm nga:
Viên thục mã thuần mớithoát trần,
Công thành hạnh mãn thấy ChơnNhư.’
‘Dạ!
2. Tôi từgiã sư ra về mà trí như mông lung. Nắm tay con tôi thầmnói: Sư giảng dạy nhiều nhưng đệ tửthu nhận không được bao nhiêu vì còn mang nặng nghiệpchướng. ‘Nhìn nhận mình đã làm điều gì saitrái thể hiện lòng thành thật không phải ai cũnglàm được. Sai trái càng lớn thì sự thành thậtcàng bao la và giá trị con người mình càng tăng. Đólà căn bản của đường tu nghĩa là sửamình, nghĩa là sám hối, chớ không phải tu là tụngkinh, gõ mõ hay lạy Phật thường xuyên.’ Lời sư nói như xa gầnkhuyên tôi nên thú tội với dì mình về chuyện đã phạmhơn mười năm trước. Tôi dắt con đi vềphía căn nhà mình sống khi tuổi mới lớn, nơitừng rung động con tim vì những cử chỉsăn đón, chăm sóc của ông ta mà không biết mìnhđương bị dẫn dụ vô cái bẫy nhớp nhúalàm lỡ dở cuộc đời. Tôi nhớ lúc mình cảmđộng và đã mềm lòng cho ông ta vuốt tóc khi ôngngâm nga mấy câu thơ ông ăn cắp ởđâu đó tôi tưởng ông đặt ra riêng tặngcho tôi…
Em ngồi chảitóc đêm sương,
Tình ai se ngọn gióluồn nhớ qua.
Nhớ cườichúm chím môi hoa,
Đừng cườito nhé vỡ òa lòng đêm.
(thơ Trầm Vân)
Từ xa tôi thấydáng dì mình ốm o, già trước tuổi đươngkhom lưng quét sân. Tôi ứa nước mắt sống nênkéo con đứng lại núp bên hàng cây thốt nốt trênđường. Con bé mở mắt ngạc nhiên khi thấytôi khóc. Nó từng thấy mẹ nó thút thít trong đêmnhưng chưa từng thấy tôi khóc trên đườngbao giờ. Tôi nghĩ là mình không nên làm khổ dì mình thêm nữa.Sự thú nhận lúc nầy, với sự có mặt củacon bé giống ông ta nhưđúc sẽ là vết dao trí mạng kéo dì ngã xuống, cáichết chắc chắn sẽ tới không lâu sau đó.
Thôi thì tôi xin phụlời sư dạy. Tôi phụ luôn lòng thành thật sám hốicủa tôi. Tôi sẽ mang mặc cảm tội lỗi thêm mộtthời gian nữa, chờ hoàn cảnh thích hợp hõn. Cũng không thể kiếm ông tacho con mình biết mặt. Thà con bé sống hồn nhiêntưởng cha mình đã chết còn hơn cho nó biết cómột người cha bẩn thỉu. Tôi ngó trước mặtthấy tấm bảng lớn:
‘Mẫu quốc cầnsự anh hùng của bạn tòng chinh diệt Phát xít.
Tòng chinh giúp mẫuquốc là yêu nước Việt Nam.
Giúp mẫu quốclà trả nợ sự tốt lành của mẫu quốc vớinước Việt Nam.’
Tôi lợm giọngvới những tuyên truyền đi diệt Phát xít kiểunầy. Nhớ lại lời sý nói rằng người kia đã lớntiếng kêu gào những câu tương tợ như vậytôi càng chán chê. ‘Ông ta có lần vô am hỏi mượn hai cáilọng thờ Phật mẫu để che lọng cho quanCông sứ tới viếng làng, sư đã từ chốikhéo nói rằng lọng nhỏ mà rách rưới đem ra chỉlàm trò cười thôi… Từ chối nhiều lần ông tamới chịu bỏ ý định.’ Lúc nghe sư nói nhưvậy tôi ngờ ngợ. Bây giờ nghĩ lại chuyệnđó chắc là có thiệt…’
Tiếng con bé khóclàm tôi mở mắt. Thân thể tôi như đã bị dầnbằng những khúc củi tạ. Dòm hai tay mình thấy bầmtím và chảy máu nhiều chỗ trên mặt tôi biết mìnhđã bị bốn năm người lạ đó tấncông vô cớ rồi bỏ tôi nằm đây. Chắc là bọntay chân của ông ta không muốn cho tôi về nhà gặp dìtôi. Chắc họ cũng đã biết chuyện tôi và conbé ở trong am sư buổi trưa nay…
Đờikhông dễ sống, muốn chuộc lỗi cũng khôngđược. Thôi thì tạmdùng những trầy trật của đời mình làmphương tiện đưa mình lên khỏi những thấphèn của cuộc sống, phải phấn đấuđể bước qua những khổ đau nầy nọ.Nghĩ như vậy tôi tôi chập choạng đứng dậy,gượng nhắc chưn đi về phía lộ Tẻđón xe đi Châu Đốc. Từ giã Tri Tôn, Tịnh Biên!Từ giã vùng Tuổi Thơ! Tôi nói với tôi: Ta ơi, chuyệnđau lòng người ta làm cho mình thì nên quăng lạiphía sau, sự thất vọng về cuộc đời cũngnên bỏ xuống để cho tâm mình thanh thản. Nhưvậy là quy y đó Ta ơi!…
3. Đêm thanh vắng, núiKét nằm chìm trong bóng đen, mấy vì sao xa xa không đủchiếu xuống trần, tạo một cảnh mờ mờảo ảo muôn đời của vùng Thất Sơn huyềnhoặc như cắt giấy dán lên bầu trời. ÔngĐạo Chuối đương ngủ bỗng nghenhư có tiếng ai kêu biệt hiệu của mình vọnglại từ thăm thẳm xa. Ông cựa mình tỉnh giấc,tiếng kêu còn vang dội trongđầu.
Ông ngồi dậy gõ trán mấy cái cho tỉnh,tính ra sân hít thở chút khí trời buổi sáng thì nghe nóng rátmình như lửa cháy đâu đây. Từ tốn ngồi dậy,ông niệm câu Kinh Cứu Khổ rồi gom góp tập kinhchép lâu nay với mấy quyển do sư phụ truyềnlại bỏ vô đãy, bước ra cửa, cũng từtốn như khi mới biết có lửa cháy am. Lửađã liếm hết phần sau liêu nơi làm trù phòng,ăn vòng ra gần tới phía trước, đươngtạt ngọn vô mấy lu nước bên hè làm bể lu,nước tràn ra cả vũng, sôi bốc hơi hòa cuộnvới khói.
Ông Đạo Chuối ngẩn ngơnhìn nơi tu hành của mình đương từ từ bịbà Hỏa hóa ra tro bụi. Con chó Tuệ sủa sủa nhưthấy có chuyện gì lạ. Ông ngó về phía đó, mộtcái xe traction màu đen quen thuộc chạy vút từ phía sauliêu hướng về phía lộ Tẻ thẳng lên Núi Dài,ông thở ra chán chường:
‘Họ không thích mình biết chuyệnriêng tư tồi tệ. Họ cũng không muốn mình nóisự thiệt rằng dân chán ngán mẫu quốc tới cầncổ vì sự gian trá độc ác của chúng.’ Ông ngó lêntrời theo dõi muôn ngàn tàn lửa bay bay sáng rực trongđêm.
‘Mọi chuyện của mình rồicũng qua. Tiếc là lòng sân si của họ quá nhiều,đè bẹp họ trong cái nghiệp thù hận vô lí. Tiếccái am nhỏ nầy đã tạo được nhiềuthiện duyên mà nay lại bị hóa.’
Ông Đạo Chuối ngồi chồmhổm xuống, xoa xoa dầu con Tuệ, dặn nó như dặnmình: ‘Từ nay con phải dùng tuệ trí của con nhiềuhơn nữa nhe! Am đã mất rồi, mình vân du làm du tăng! ThầyTam Tạng đi thỉnh kinh mất mười tưnăm hết năm ngàn bốn mươi tám ngày biếtbao nhiêu cực nhọc, thoát bao cám dỗ sắc tài… sư với con chịu từng đómà xá gì!’
4. Từ sau trận cháy am củaông Đạo Chuối, không ai còn thấy ông đâu nữa.Vùng Thất Sơn kỳ bí với núi Két ghi đượcthêm một chuyện lạ để người trong vùngthỉnh thoảng kể nhau nghe. Hòn đá tảng bự xộnnám đen hơn một nửa ở trên giữa lừng núiKét vẫn nằm đó trơ gan theo năm tháng như làmchứng tích cho trận cháy am năm nào; toà nhà lớn củaông Hương Quản gây ra nghịch cảnh khoai lang nấu lộn khoai mìvẫn hiện diện trên đường đi vô Núi Dài,với thêm nhiều nhà cửa khang trang của con cháunhư chứng tỏ sự nghịch lý của đời.Nghịch lý người thấp cổ bị bách hạikhông được sáng soi trong khi kẻ ác độc xu thời,trải đời mình bằng nịnh hót, không dám đứngthẳng gối trước nghịch quyền thì hưởnglợi vô vàn. Buồn.