Cải Lương

Tuy mới thành hình từ năm 1919 Cải Lương đã có một chỗ đứng trong nền âm nhạc cổ truyền Việt Nam. Đặc biệt là được ra đời vào buổi giao thời giữa hai nền văn minh Âu, Á nên Cải Lương chịu ít nhiều ảnh hưởng về phong cách diễn xuất của nền kịch nghệ Tây Phương nhưng vẫn giữ được nét nhạc ngũ cung cổ truyền của Việt Nam nên đã được liệt kê vào bộ môn cổ nhạc.

Trước khi Cải Lương thành hình thì tại miền Nam đã có Hát Bội và Nhạc Tài Tử. Đến đầu thế kỷ 20, do sự cưỡng bách giáo dục của người Pháp tại miền Nam nên nền tân nhạc và kịch nghệ của Tây phương đã được người dân miền Nam biết đến và Nhạc Tài Tử đã được trình diễn trước công chúng thay vì dưới dạng nhạc thính phòng như trước. Năm 1915 Nhạc Tài Tử chuyển thể từ đơn ca qua “Ca Thay Phiên”, sau đó thành “Ca Ra Bộ” và rồi kết hợp với bộ môn kịch nói mà trở thành bộ môn Cải Lương như ngày nay.




Cô Bảy Phùng Há


  1. 100 năm sân khấu cải lương: Thời hoàng kim có còn trở lại? Mai Quỳnh Nga
  2. Anh trai Thành Lộc không vợ con, ở nhà thuê, đi xe ôm.
  3. Ai là Hội Trưởng đầu tiên của Hội Nghệ Sĩ Ái Hữu Tương Tế Saigon? Nguyễn Phương‎
  4. ‘Bà trùm’ băng đĩa cải lương. Hoàng Kim
  5. Bản Dạ cổ hoài lang và Hành vân đối với cải lương thời kỳ đầu. Nguyễn Phúc An
  6. Báo cáo đề dẫn tọa đàm về sân khấu Cải lương (giai đoạn 1955 - 1975). Trần Minh Ngọc
  7. Bát nháo hậu trường liên hoan 100 năm cải lương. Hòa Bình
  8. Bầu Xuân - ông chủ đoàn cải lương Dạ Lý Hương từ trần. Thanh Hiệp
  9. Bình Tinh kể chuyện cha và anh mất, mẹ vào chùa sống. Kim Chi
  10. Bồi hồi chuyện cũ năm xưa: Tại sao tôi theo nghề hát cải lương. Soạn giả Nguyễn Phương
  11. Bước Đường Của Cải Lương: Dò tìm một thời âm nhạc. Phan Tấn Hải
  12. Bước Đường Của Cải Lương - Nguyễn Tuấn Khanh. Hoàng Nhất Phương
  13. Bước phát triển và chuyển hóa của bản Vọng Cổ. Kiều Tấn
  14. Ca ra bộ thuộc đờn ca tài tử hay sân khấu cải lương? Hoàng Hương
  15. Các rạp cải lương xưa ở Sài Gòn.
  16. Cải lương miền Tây với nỗi buồn hợp nhất. Thảo Vân
  17. Cải lương Nam Bộ: một thời ra Bắc vào Nam. Linh Đoan
  18. Cải lương phát triển thập niên 50, thập niên 60. Nguyễn Chương
  19. Cải lương và nghệ thuật sân khấu cải lương buổi ban đầu. Trần Đình Ba
  20. Cải lương và những bước cải lùi. Mai Quỳnh Nga
  21. Câu chuyện cải lương, câu chuyện Việt Nam Cộng hòa - Sự suy tàn của hai biểu tượng một thời rực rỡ. Võ Văn Quản
  22. “Chất đời” trong sáng tác của Lâm Hữu Tặng. Đăng Huỳnh
  23. Chuyện bà Năm Sa Đéc. Lê Quang Thanh Tâm‎
  24. Chuyện cảm động về soạn giả Viễn Châu. Phương Quang
  25. Chuyện lựu đạn nổ trên sân khấu Kim Thoa, 50 năm trước. Nguyễn Phương
  26. Chuyện về tổ nghiệp sân khấu – Kỳ 1: Ly kỳ những giai thoại về ông tổ sân khấu. Thiên Hương
  27. Chuyện về tổ nghiệp sân khấu – Kỳ 2: Những chuyện ‘tổ phạt’, ‘tổ độ’ khó tin nhưng có thật trong giới nghệ sĩ. Thiên Hương
  28. Chuyện về tổ nghiệp sân khấu – Kỳ 3: ‘Giải mã’ cách cúng tổ của nghệ sĩ. Thiên Hương
  29. Cô Ba Bến Tre.
  30. Con sáo Bạc Liêu. Phan Ni Tấn
  31. Cuối đời khốn khó của những nghệ sĩ cải lương nổi tiếng một thời. Minh Châu‎
  32. Danh ca cổ nhạc tài tử Chín Sớm đã ra người thiên cổ. Nguyễn Phương
  33. Danh cầm, NSƯT Ba Tu qua đời ở tuổi 83. Thanh Hiệp
  34. Danh cầm Văn Vĩ và nỗi khổ nhục tuổi thơ. Báo Thanh Niên
  35. Danh sách các vở tuồng cải lương bằng phim ảnh trước năm 1975. Huỳnh Công Minh
  36. Danh cầm Cải Lương. Đỗ Dũng
  37. Dấu lặng 100 năm cải lương. Thảo Vân
  38. Duyên nợ trăm năm giữa cải lương và báo chí. Trần Nhật Vy
  39. Đặc tính thẩm mỹ của nghệ thuật cải lương Nam bộ. Trần Kiều Quang
  40. Đàn guitar phím lõm. Kiều Tấn
  41. Điều ít biết về tác giả “Trách ai vô tình”. Lệ Minh
  42. Đôi điều ghi vội về một cuốn sách sắp phát hành: BƯỚC ĐƯỜNG CỦA CẢI LƯƠNG của Nhà biên khảo Nguyễn Tuấn Khanh. Châu Lê
  43. Đôi điều về trích đoạn cải lương “Án Bàng Quí Phi”. Nguyễn Tuấn Khanh
  44. Đông đảo nghệ sĩ tiễn biệt “Vua vọng cổ” Viễn Châu. Thanh Hiệp
  45. Đùa thiếu tế nhị về cố nghệ sĩ Thanh Nga, host của ‘Trăm năm sân khấu’ bị phản ứng. Linh Đoan
  46. Được xét lại NSND, Minh Vương và Thanh Tuấn mừng rơi nước mắt. Hồng Nhi
  47. Gánh hát Đồng Nữ Ban. Trần Văn Khê
  48. Gánh Sadec Amis của thầy Thận. Thanh Dũng
  49. Gánh xiếc đầu tiên của xứ Nam Kỳ. Tim Nguyễn
  50. Gia đình, đồng nghiệp tiễn biệt nghệ sĩ cải lương Ngọc Hương. Tam Kỳ
  51. Giải mã người thành lập ‘Hội Nghệ sĩ ái hữu tương tế’. Nguyễn Tuấn Khanh
  52. Giai phẩm Thanh Minh Thanh Nga kỷ niệm 14 năm thành lập. Nhiều tác giả
  53. Giai phẩm Thanh Minh Thanh Nga kỷ niệm 15 năm thành lập. Nhiều tác giả
  54. Giai phẩm Thanh Minh Thanh Nga kỷ niệm 16 năm thành lập. Nhiều tác giả
  55. Giai phẩm Thanh Minh Thanh Nga kỷ niệm 17 năm thành lập. Nhiều tác giả
  56. Giải thưởng danh giá của sân khấu Cải lương thời hoàng kim. Phạm Thái Bình
  57. Giết cải lương như thế đủ rồi! Đèn Polo
  58. Gìn giữ quá khứ của cải lương. Nguyễn Văn Sâm
  59. Giỗ Tổ sân khấu nay không còn như trước 1975. Soạn giả Nguyễn Phương
  60. Giới thiệu “Tuồng hát cải lương - Khảo & Luận”. Nguyễn Tuấn Khanh
  61. Giữ hồn dân tộc trên xứ người. Thanh Hiệp
  62. Guitar phím lõm trong âm nhạc Tài Tử Cải Lương
  63. Hãng dĩa Lê Văn Tài: Dư âm còn vọng. Phạm Công Luận
  64. Hãng đĩa Lê Văn Tài – Gia tộc bốn đời mang nặng nợ với nghiệp cải lương. Thời Xưa
  65. Hát bội, đờn ca tài tử và sự hình thành cải lương từ cuối thế kỷ 19 đến đầu thế kỷ 20 (phần 1). Nguyễn Đức Hiệp
  66. Hát bội, đờn ca tài tử và sự hình thành cải lương từ cuối thế kỷ 19 đến đầu thế kỷ 20 (phần 2). Nguyễn Đức Hiệp
  67. Hát bội, đờn ca tài tử và sự hình thành cải lương từ cuối thế kỷ 19 đến đầu thế kỷ 20 (phần 3). Nguyễn Đức Hiệp
  68. Hát bội hay hát bộ? Vương Hồng Sển‎
  69. Học người xưa để tìm lại vàng son cho cải lương! Soạn giả Nguyễn Phương
  70. Học người xưa để tìm lại vàng son cho cải lương ngày nay. Thanh Hiệp‎
  71. Hồi ký nghệ sĩ Lệ Thủy - 2020. Dương Đình Trí
  72. Hội nghị cấp cao “giải cứu” sân khấu Cải Lương tung hỏa mù. Người Sài gòn
  73. Hùng Cường: Từ nghệ sĩ tài hoa đến ngôi mộ nhỏ ven đường làng Bến Tre.
  74. Huyền thoại về đoàn cải lương Kim Chung và nữ nghệ sĩ Kim Chung – “Tiếng chuông vàng thủ đô”.
  75. Kết thúc Liên hoan Cải lương toàn quốc 2018: Thừa ‘đào, kép’ trẻ, thiếu soạn giả, đạo diễn. Ninh Lộc
  76. Kho tàng cải lương quý giá của bà Sáu Liên. Thanh Hiệp
  77. Khôi nguyên vọng cổ, NSƯT Minh Vương: Còn sức còn hát! ‎Tố Tâm‎
  78. Ký ức về đoàn hát Kim Chung. Tạp chí Đáng Nhớ
  79. Kỷ niệm ‘100 năm cải lương’, nhiều điều đáng tiếc! Hòa Bình
  80. Kỷ niệm một trăm năm cải lương: Góc nhìn từ Paris 1931. Nguyễn Lê Tuyên
  81. ‘Lan và Điệp’ phiên bản 2019: Hương xưa phai đi ít nhiều! Linh Đoan
  82. Lê Hoài Nở: Người chuyên viết tuồng trào phúng. Nguyễn Phương
  83. Lý Nam Bộ: Viên ngọc quý trong kho tàng dân ca Việt Nam. Phạm Thái Bình
  84. Mạn đàm về ngày giỗ Tổ sân khấu Vĩnh Thông
  85. Một số kiểu dây đờn cơ bản trong nhạc tài tử - cải lương. Phạm Thái Bình - Phan Nhứt Dũng
  86. Một trăm năm Cải Lương là năm nào? Trần Nhật Vy‎
  87. Nặng tình với câu hát quê hương. Lâm Hữu Tặng
  88. Ngày Giỗ tổ sân khấu nghe kể chuyện tổ nghiệp. Minh Hoàng Phúc
  89. Ngày xuân nhớ chuyện bà Năm Sa Đéc. Trần Trọng Trung
  90. Nghệ sĩ Bảy Nhiêu và cuốn hồi ký thất lạc. Phạm Công Luận
  91. Nghệ sĩ bức xúc khi Minh Vương, Thanh Tuấn, Giang Châu “trượt” danh hiệu NSND. Thanh Hiệp
  92. Nghệ Sĩ Cải Lương kiêm Soạn Giả Hương Sắc từ trần ở tuổi 74. Trần Quốc Bảo
  93. Nghệ sĩ cải lương Phương Quang qua đời, hiến xác cho y học. Hoàng Kim
  94. Nghệ sĩ cải lương Thanh Tòng qua đời. Tâm Giao
  95. Nghệ sĩ Diệu Hiền hát sân chùa “kiếm gạo” nuôi thân! Thanh Hiệp
  96. Nghệ sĩ hài Hề Sa qua đời. Hoàng Kim
  97. Nghệ sĩ Kim Giác từ trần, thọ 84 tuổi. Thanh Hiệp
  98. Nghệ sĩ lận đận tuổi ‘xế chiều’. Thanh Hiệp
  99. Nghệ sĩ Lư Hòa Nghĩa - người mở đầu kỷ nguyên Vọng cổ. Trần Phước Thuận
  100. Nghệ sĩ Năm Phỉ - Ngôi sao rực sáng trên vòm trời nghệ thuật sân khấu cải lương.Lê Tấn Chí
  101. Nghệ sĩ ưu tú - Danh cầm Văn Giỏi: “Tiếng nhạc tiếng lòng”. Đỗ Dũng
  102. Nghệ sĩ Việt nghèo khó sống giữa nghĩa trang cô quạnh. Lâm Vi
  103. Nghệ Thuật Sân Khấu Việt Nam. (eBook) Trần Văn Khải
  104. Nghĩ về vở tuồng cải lương “Tẩy hận” của soạn giả Việt Ái. Nguyễn Kiến Thiết
  105. Nguyễn Hồ Như Tuyết Nhung đoạt giải Chuông Vàng Vọng Cổ 2016. Linh Đoan
  106. Nguyễn Thanh Toàn giành Chuông Vàng Vọng Cổ 2015. Linh Đoan‎
  107. Nguyễn Tuấn Khanh ra mắt ‘Bước Đường Của Cải Lương’. Phan Tấn Hải
  108. Nguyễn Tuấn Khanh và ‘Bước Đường của Cải Lương’. Linh Nguyễn
  109. Người bí ẩn đã lập nên ‘Hội Nghệ sĩ ái hữu tương tế’ là ai? Lê Đại Anh Kiệt
  110. Người sáng tác... dân ca. Linh Đoan‎
  111. Nguồn gốc Cải Lương và các bài bản. Trần Quang Hải
  112. Nhà văn, nhà soạn tuồng Trương Duy Toản. Bùi Thụy Đào Nguyên
  113. Nhạc sĩ Cao Văn Lầu và bài Dạ Cổ Hoài Lang (phần 1). Bùi Thụy Đào Nguyên
  114. Nhạc sĩ Cao Văn Lầu và bài Dạ Cổ Hoài Lang (phần 2). Bùi Thụy Đào Nguyên
  115. Nghệ sĩ Hoàng Kha độc tấu đờn guitar Hạ Uy Di “Đoản Khúc Lam Giang”.
  116. Nghệ sĩ Hữu Hòa đờn Guitar cổ nhạc trên keyboard Roland EA7.
  117. Nghệ sĩ Hữu Phước đờn Vọng Cổ trên Organ Keyboard.
  118. Nghệ sĩ Kim Tuyến: “Tôi chọn tự do và không hối tiếc”. Tuấn Khanh
  119. Nghệ sĩ Lệ Thủy: Thinh sắc lưỡng toàn. Lê Phước
  120. Nghệ sĩ thương tiếc “Vua vọng cổ” Viễn Châu! Thanh Hiệp
  121. Nghệ sĩ Tư Chơi - người chồng đầu tiên của NSND Phùng Há. Phạm Công Luận
  122. Nhạc sĩ cổ nhạc Văn Vĩ. Nguyễn Phương
  123. Nhạc sĩ Văn Giỏi độc tấu 6 câu Vọng Cổ dây đào.
  124. Nhạc sĩ Văn Giỏi độc tấu 6 câu Vọng Cổ dây kép.
  125. Nhớ một vở tuồng đầy máu và nước mắt. Nguyễn Phương
  126. Những nàng Kiều... rất Sài Gòn. Trần Nhật Vy
  127. Nói về cải lương bằng bổn tuồng cải lương. Lê Minh Quốc
  128. Nói thêm về người lập nên ‘Hội Nghệ sĩ ái hữu tương tế’. Lê Đại Anh Kiệt
  129. Nỗi buồn hậu ‘trăm năm’ - Giọt nước mắt đêm tôn vinh. Đoàn Mai Trang
  130. Nữ nghệ sĩ Tư Thanh Tùng với mối duyên ngàn dặm. Nguyễn Phương‎
  131. NSND Minh Vương quyên góp giúp nghệ sĩ Hề Sa đang nằm viện. Hoàng Kim
  132. NSND Văn Giỏi: Dâng tặng tiếng đàn cho đời. Lâm Hữu Tặng
  133. NSƯT Nam Hùng: Nghề hát là một đặc ân. Thanh Hiệp
  134. NSƯT Nam Hùng qua đời đột ngột. Thanh Hiệp
  135. NSƯT Ngọc Đáng qua đời, thọ 71 tuổi. Thanh Hiệp
  136. NSƯT Ngọc Hương đột ngột từ trần. Thanh Hiệp
  137. NSƯT Vũ Linh qua đời vì bạo bệnh, thọ 66 tuổi. Thanh Hiệp
  138. Ông Bầu Long và đại công ty Kim Chung. Nguyễn Phương‎
  139. Ông Diệp Văn Kỳ cọ vỉa “Áo người quân tử” mà đẻ ra “Biển ái đầy vơi”. Thông Reo (Phan Khôi)
  140. Ông Tổ Cải Lương di tản qua Nam Cali. Nguyễn Phương
  141. Phùng Há - 100 năm bây giờ mới kể 1: Tuổi thơ cay đắng. NSƯT Nam Hùng
  142. Phùng Há - 100 năm bây giờ mới kể 2: Cô đào trong lò gạch. NSƯT Nam Hùng
  143. Phùng Há - 100 năm bây giờ mới kể 3: Vinh quang và cay đắng. NSƯT Nam Hùng
  144. Phùng Há - 100 năm bây giờ mới kể 4: Vai diễn đi cùng năm tháng. NSƯT Nam Hùng
  145. Phùng Há - 100 năm bây giờ mới kể 5: Ra đi và gửi lại. NSƯT Nam Hùng
  146. Phùng Há – Trăm năm nhìn lại. Võ Đắc Danh
  147. Qua bà Năm Sa Đéc, hiểu nghệ thuật cải lương hơn. Anh Lưu
  148. Quá trình hình thành nghệ thuật sân khấu cải lương: Từ ca ra bộ đến hình thành. Nguyễn Ngọc Bạch
  149. Quái kiệt Bo Bo Hoàng. Minh Hoàng Phúc
  150. Ra mắt sách Bước Đường Của Cải Lương. Trần Củng Sơn
  151. Rạp hát Nguyễn Văn Hảo theo dòng lịch sử Saigon. Soạn giả Nguyễn Phương
  152. “Sầu nữ” Út Bạch Lan qua đời. Thanh Hiệp
  153. Sơ lược lịch sử thành hình bộ môn nghệ thuật Cải Lương. Du Tử Lê
  154. Soạn giả cải lương: Bắt đầu xuất hiện những gương mặt mới. Nguyễn Huy
  155. Soạn giả Nguyễn Phương qua đời, hưởng thọ 98 tuổi. Thanh Hiệp
  156. Soạn giả Mộc Quán – Nguyễn Trọng Quyền. Hồ Xuân Dung
  157. Soạn giả ‘Tình anh bán chiếu’ - bậc hiền tài của nghệ thuật cải lương. Thoại Hà
  158. Soạn giả ‘Tình anh bán chiếu’ qua đời. Thất Sơn
  159. Soạn giả Viễn Châu. Nguyên Võ
  160. Soạn giả Yên Lang, tác giả ‘Đêm lạnh chùa hoang,’ qua đời. Ngọc Lan
  161. Sự hình thành cây đàn ghi ta phím lõm. Vĩnh Bảo
  162. Sự tương tác giữa Đờn Ca Tài Tử Nam Bộ và Sân Khấu Cải Lương Nam Bộ. Võ Trường Kỳ
  163. “Sương Chiều” qua “Tú Anh” đờn trên organ keyboard.
  164. Tam vị Thánh Tổ Không rõ tác giả
  165. Tết, Cải Lương trăm cay ngàn đắng! Nguyễn Phương
  166. Thanh Tòng, người dày công Việt hóa cải lương hồ quảng. Thanh Hà
  167. Thầy Thanh Tao tụng kinh mùi như ca vọng cổ. Triều Giang
  168. Thương lắm Cải Lương ơi! (1) Nguyễn Gia Việt
  169. Thương lắm Cải Lương ơi! (2) Nguyễn Gia Việt
  170. Tiếng đờn vượt lên số phận. Phạm Thái Bình
  171. Tìm hiểu về Cải Lương (eBook). Huỳnh Ái Tông
  172. Tọa đàm 100 năm sân khấu cải lương: Cùng các nghệ sĩ tháo gỡ khó khăn. Tiểu Ngư
  173. Tổ hát xướng là ai? Nguyễn Gia Việt
  174. “Tôi chỉ là hạt cát trong cái sa mạc showbiz Việt nhu nhược”. Thành Lộc
  175. Tống Hữu Định: Người ‘khai sơn phá thạch’ nghệ thuật cải lương. Lê Minh Quốc
  176. Trăm năm giữ lại hồn xưa. Lê Văn Nghĩa
  177. Tranh cãi quanh ‘song lang’ hay ‘song loan’? Lê Minh Quốc
  178. Từ cô đào nổi tiếng một thời thành người làm móng dạo ở Sài Gòn. Linh Huỳnh
  179. Tự hào “viên ngọc” cải lương 100 tuổi: Biến nhạc cụ Tây thành guitar cải lương. Kiều Tấn
  180. Út Bạch Lan: ‘Tôi không muốn xin danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân’. Thoại Hà
  181. Ước nguyện không thành của Minh Phụng dành cho Lệ Thủy. Gia Bảo
  182. Vai trò của dĩa hát trong sự phát triển bộ môn Cải lương. Dương Kiều
  183. Vai trò đào tạo (truyền dạy, truyền nghề) trong công tác bảo tồn và phát triển nghệ thuật Cải Lương. Phạm Thái Bình
  184. Vài đặc điểm ảnh hưởng đến sức sống Cải Lương. Nguyễn Chương‎
  185. “Vua vọng cổ” Viễn Châu, tác giả “Tình anh bán chiếu”, qua đời. Báo Tuổi Trẻ
  186. Văn học cải lương trong nền văn học Việt Nam. Nguyễn Phúc An
  187. Văn Vĩ - nhạc sĩ tài hoa trong làng cổ nhạc. Nguyễn Phương
  188. Về phương Nam ngắm sông ngậm ngùi. Nguyễn Gia Việt
  189. Về tác giả bài “Nước non ngàn dặm ra đi”. Vương Hồng Sển
  190. Vì sao cải lương thoái trào? Nguyễn Gia Việt‎
  191. Vĩnh biệt bà bầu sân khấu lừng danh. Thanh Hiệp
  192. Vĩnh biệt danh hài Văn Chung: Tiếng cười dễ nhớ, khó quên. Thanh Hiệp
  193. Vọng cổ-làn điệu “vua” trong âm nhạc tài tử và cải lương.Phạm Thái Bình‎
  194. Vua vọng cổ hài Văn Hường. Nguyễn Phương
  195. Vua vọng cổ hài Văn Hường ca ra bộ, ca ra cá, ca ra cua,... ca ra ca... ca..! Nguyễn Phương
  196. Xung quanh về “Bản vọng cổ nhịp 8 đầu tiên ở Nam bộ”. Thiện Mộc Lan
  197. Ý nghĩa của hai chữ “Cải Lương”. Nguyễn Tuấn Khanh