Cải Lương

Tuy mới thành hình từ năm 1919 Cải Lương đã có một chỗ đứng trong nền âm nhạc cổ truyền Việt Nam. Đặc biệt là được ra đời vào buổi giao thời giữa hai nền văn minh Âu, Á nên Cải Lương chịu ít nhiều ảnh hưởng về phong cách diễn xuất của nền kịch nghệ Tây Phương nhưng vẫn giữ được nét nhạc ngũ cung cổ truyền của Việt Nam nên đã được liệt kê vào bộ môn cổ nhạc.

Trước khi Cải Lương thành hình thì tại miền Nam đã có Hát Bội và Nhạc Tài Tử. Đến đầu thế kỷ 20, do sự cưỡng bách giáo dục của người Pháp tại miền Nam nên nền tân nhạc và kịch nghệ của Tây phương đã được người dân miền Nam biết đến và Nhạc Tài Tử đã được trình diễn trước công chúng thay vì dưới dạng nhạc thính phòng như trước. Năm 1915 Nhạc Tài Tử chuyển thể từ đơn ca qua “Ca Thay Phiên”, sau đó thành “Ca Ra Bộ” và rồi kết hợp với bộ môn kịch nói mà trở thành bộ môn Cải Lương như ngày nay.




Cô Bảy Phùng Há


  1. 100 năm sân khấu cải lương: Thời hoàng kim có còn trở lại? Mai Quỳnh Nga
  2. Anh trai Thành Lộc không vợ con, ở nhà thuê, đi xe ôm.
  3. Ai là Hội Trưởng đầu tiên của Hội Nghệ Sĩ Ái Hữu Tương Tế Saigon? Nguyễn Phương‎
  4. ‘Bà trùm’ băng đĩa cải lương. Hoàng Kim
  5. Bản Dạ cổ hoài lang và Hành vân đối với cải lương thời kỳ đầu. Nguyễn Phúc An
  6. Báo cáo đề dẫn tọa đàm về sân khấu Cải lương (giai đoạn 1955 - 1975). Trần Minh Ngọc
  7. Bát nháo hậu trường liên hoan 100 năm cải lương. Hòa Bình
  8. Bầu Xuân - ông chủ đoàn cải lương Dạ Lý Hương từ trần. Thanh Hiệp
  9. Bình Tinh kể chuyện cha và anh mất, mẹ vào chùa sống. Kim Chi
  10. Bồi hồi chuyện cũ năm xưa: Tại sao tôi theo nghề hát cải lương. Soạn giả Nguyễn Phương
  11. Bước Đường Của Cải Lương: Dò tìm một thời âm nhạc. Phan Tấn Hải
  12. Bước Đường Của Cải Lương - Nguyễn Tuấn Khanh. Hoàng Nhất Phương
  13. Bước phát triển và chuyển hóa của bản Vọng Cổ. Kiều Tấn
  14. Ca ra bộ thuộc đờn ca tài tử hay sân khấu cải lương? Hoàng Hương
  15. Các rạp cải lương xưa ở Sài Gòn.
  16. Cải lương miền Tây với nỗi buồn hợp nhất. Thảo Vân
  17. Cải lương Nam Bộ: một thời ra Bắc vào Nam. Linh Đoan
  18. Cải lương phát triển thập niên 50, thập niên 60. Nguyễn Chương
  19. Cải lương và nghệ thuật sân khấu cải lương buổi ban đầu. Trần Đình Ba
  20. Cải lương và những bước cải lùi. Mai Quỳnh Nga
  21. Câu chuyện cải lương, câu chuyện Việt Nam Cộng hòa - Sự suy tàn của hai biểu tượng một thời rực rỡ. Võ Văn Quản
  22. “Chất đời” trong sáng tác của Lâm Hữu Tặng. Đăng Huỳnh
  23. Chuyện bà Năm Sa Đéc. Lê Quang Thanh Tâm‎
  24. Chuyện cảm động về soạn giả Viễn Châu. Phương Quang
  25. Chuyện lựu đạn nổ trên sân khấu Kim Thoa, 50 năm trước. Nguyễn Phương
  26. Chuyện về tổ nghiệp sân khấu – Kỳ 1: Ly kỳ những giai thoại về ông tổ sân khấu. Thiên Hương
  27. Chuyện về tổ nghiệp sân khấu – Kỳ 2: Những chuyện ‘tổ phạt’, ‘tổ độ’ khó tin nhưng có thật trong giới nghệ sĩ. Thiên Hương
  28. Chuyện về tổ nghiệp sân khấu – Kỳ 3: ‘Giải mã’ cách cúng tổ của nghệ sĩ. Thiên Hương
  29. Cô Ba Bến Tre.
  30. Cuối đời khốn khó của những nghệ sĩ cải lương nổi tiếng một thời. Minh Châu‎
  31. Danh ca cổ nhạc tài tử Chín Sớm đã ra người thiên cổ. Nguyễn Phương
  32. Danh cầm, NSƯT Ba Tu qua đời ở tuổi 83. Thanh Hiệp
  33. Danh cầm Văn Vĩ và nỗi khổ nhục tuổi thơ. Báo Thanh Niên
  34. Danh sách các vở tuồng cải lương bằng phim ảnh trước năm 1975. Huỳnh Công Minh
  35. Danh cầm Cải Lương. Đỗ Dũng
  36. Dấu lặng 100 năm cải lương. Thảo Vân
  37. Duyên nợ trăm năm giữa cải lương và báo chí. Trần Nhật Vy
  38. Đặc tính thẩm mỹ của nghệ thuật cải lương Nam bộ. Trần Kiều Quang
  39. Đàn guitar phím lõm. Kiều Tấn
  40. Điều ít biết về tác giả “Trách ai vô tình”. Lệ Minh
  41. Đôi điều ghi vội về một cuốn sách sắp phát hành: BƯỚC ĐƯỜNG CỦA CẢI LƯƠNG của Nhà biên khảo Nguyễn Tuấn Khanh. Châu Lê
  42. Đôi điều về trích đoạn cải lương “Án Bàng Quí Phi”. Nguyễn Tuấn Khanh
  43. Đông đảo nghệ sĩ tiễn biệt “Vua vọng cổ” Viễn Châu. Thanh Hiệp
  44. Được xét lại NSND, Minh Vương và Thanh Tuấn mừng rơi nước mắt. Hồng Nhi
  45. Gánh hát Đồng Nữ Ban. Trần Văn Khê
  46. Gánh xiếc đầu tiên của xứ Nam Kỳ. Tim Nguyễn
  47. Gia đình, đồng nghiệp tiễn biệt nghệ sĩ cải lương Ngọc Hương. Tam Kỳ
  48. Giải mã người thành lập ‘Hội Nghệ sĩ ái hữu tương tế’. Nguyễn Tuấn Khanh
  49. Giai phẩm Thanh Minh Thanh Nga kỷ niệm 14 năm thành lập. Nhiều tác giả
  50. Giai phẩm Thanh Minh Thanh Nga kỷ niệm 15 năm thành lập. Nhiều tác giả
  51. Giai phẩm Thanh Minh Thanh Nga kỷ niệm 16 năm thành lập. Nhiều tác giả
  52. Giai phẩm Thanh Minh Thanh Nga kỷ niệm 17 năm thành lập. Nhiều tác giả
  53. Giải thưởng danh giá của sân khấu Cải lương thời hoàng kim. Phạm Thái Bình
  54. Giết cải lương như thế đủ rồi! Đèn Polo
  55. Gìn giữ quá khứ của cải lương. Nguyễn Văn Sâm
  56. Giỗ Tổ sân khấu nay không còn như trước 1975. Soạn giả Nguyễn Phương
  57. Giới thiệu “Tuồng hát cải lương - Khảo & Luận”. Nguyễn Tuấn Khanh
  58. Giữ hồn dân tộc trên xứ người. Thanh Hiệp
  59. Guitar phím lõm trong âm nhạc Tài Tử Cải Lương
  60. Hãng dĩa Lê Văn Tài: Dư âm còn vọng. Phạm Công Luận
  61. Hãng đĩa Lê Văn Tài – Gia tộc bốn đời mang nặng nợ với nghiệp cải lương. Thời Xưa
  62. Hát bội, đờn ca tài tử và sự hình thành cải lương từ cuối thế kỷ 19 đến đầu thế kỷ 20 (phần 1). Nguyễn Đức Hiệp
  63. Hát bội, đờn ca tài tử và sự hình thành cải lương từ cuối thế kỷ 19 đến đầu thế kỷ 20 (phần 2). Nguyễn Đức Hiệp
  64. Hát bội, đờn ca tài tử và sự hình thành cải lương từ cuối thế kỷ 19 đến đầu thế kỷ 20 (phần 3). Nguyễn Đức Hiệp
  65. Hát bội hay hát bộ? Vương Hồng Sển‎
  66. Học người xưa để tìm lại vàng son cho cải lương! Soạn giả Nguyễn Phương
  67. Học người xưa để tìm lại vàng son cho cải lương ngày nay. Thanh Hiệp‎
  68. Hồi ký nghệ sĩ Lệ Thủy - 2020. Dương Đình Trí
  69. Hội nghị cấp cao “giải cứu” sân khấu Cải Lương tung hỏa mù. Người Sài gòn
  70. Hùng Cường: Từ nghệ sĩ tài hoa đến ngôi mộ nhỏ ven đường làng Bến Tre.
  71. Kết thúc Liên hoan Cải lương toàn quốc 2018: Thừa ‘đào, kép’ trẻ, thiếu soạn giả, đạo diễn. Ninh Lộc
  72. Kho tàng cải lương quý giá của bà Sáu Liên. Thanh Hiệp
  73. Khôi nguyên vọng cổ, NSƯT Minh Vương: Còn sức còn hát! ‎Tố Tâm‎
  74. Ký ức về đoàn hát Kim Chung. Tạp chí Đáng Nhớ
  75. Kỷ niệm ‘100 năm cải lương’, nhiều điều đáng tiếc! Hòa Bình
  76. Kỷ niệm một trăm năm cải lương: Góc nhìn từ Paris 1931. Nguyễn Lê Tuyên
  77. ‘Lan và Điệp’ phiên bản 2019: Hương xưa phai đi ít nhiều! Linh Đoan
  78. Lê Hoài Nở: Người chuyên viết tuồng trào phúng. Nguyễn Phương
  79. Lý Nam Bộ: Viên ngọc quý trong kho tàng dân ca Việt Nam. Phạm Thái Bình
  80. Mạn đàm về ngày giỗ Tổ sân khấu Vĩnh Thông
  81. Một số kiểu dây đờn cơ bản trong nhạc tài tử - cải lương. Phạm Thái Bình - Phan Nhứt Dũng
  82. Một trăm năm Cải Lương là năm nào? Trần Nhật Vy‎
  83. Nặng tình với câu hát quê hương. Lâm Hữu Tặng
  84. Ngày Giỗ tổ sân khấu nghe kể chuyện tổ nghiệp. Minh Hoàng Phúc
  85. Ngày xuân nhớ chuyện bà Năm Sa Đéc. Trần Trọng Trung
  86. Nghệ sĩ Bảy Nhiêu và cuốn hồi ký thất lạc. Phạm Công Luận
  87. Nghệ sĩ bức xúc khi Minh Vương, Thanh Tuấn, Giang Châu “trượt” danh hiệu NSND. Thanh Hiệp
  88. Nghệ Sĩ Cải Lương kiêm Soạn Giả Hương Sắc từ trần ở tuổi 74. Trần Quốc Bảo
  89. Nghệ sĩ cải lương Phương Quang qua đời, hiến xác cho y học. Hoàng Kim
  90. Nghệ sĩ cải lương Thanh Tòng qua đời. Tâm Giao
  91. Nghệ sĩ Diệu Hiền hát sân chùa “kiếm gạo” nuôi thân! Thanh Hiệp
  92. Nghệ sĩ hài Hề Sa qua đời. Hoàng Kim
  93. Nghệ sĩ Kim Giác từ trần, thọ 84 tuổi. Thanh Hiệp
  94. Nghệ sĩ lận đận tuổi ‘xế chiều’. Thanh Hiệp
  95. Nghệ sĩ Năm Phỉ - Ngôi sao rực sáng trên vòm trời nghệ thuật sân khấu cải lương.Lê Tấn Chí
  96. Nghệ sĩ ưu tú - Danh cầm Văn Giỏi: “Tiếng nhạc tiếng lòng”. Đỗ Dũng
  97. Nghệ sĩ Việt nghèo khó sống giữa nghĩa trang cô quạnh. Lâm Vi
  98. Nghệ Thuật Sân Khấu Việt Nam. (eBook) Trần Văn Khải
  99. Nghĩ về vở tuồng cải lương “Tẩy hận” của soạn giả Việt Ái. Nguyễn Kiến Thiết
  100. Nguyễn Hồ Như Tuyết Nhung đoạt giải Chuông Vàng Vọng Cổ 2016. Linh Đoan
  101. Nguyễn Thanh Toàn giành Chuông Vàng Vọng Cổ 2015. Linh Đoan‎
  102. Nguyễn Tuấn Khanh ra mắt ‘Bước Đường Của Cải Lương’. Phan Tấn Hải
  103. Nguyễn Tuấn Khanh và ‘Bước Đường của Cải Lương’. Linh Nguyễn
  104. Người bí ẩn đã lập nên ‘Hội Nghệ sĩ ái hữu tương tế’ là ai? Lê Đại Anh Kiệt
  105. Người sáng tác... dân ca. Linh Đoan‎
  106. Nguồn gốc Cải Lương và các bài bản. Trần Quang Hải
  107. Nhà văn, nhà soạn tuồng Trương Duy Toản. Bùi Thụy Đào Nguyên
  108. Nhạc sĩ Cao Văn Lầu và bài Dạ Cổ Hoài Lang (phần 1). Bùi Thụy Đào Nguyên
  109. Nhạc sĩ Cao Văn Lầu và bài Dạ Cổ Hoài Lang (phần 2). Bùi Thụy Đào Nguyên
  110. Nghệ sĩ Hoàng Kha độc tấu đờn guitar Hạ Uy Di “Đoản Khúc Lam Giang”.
  111. Nghệ sĩ Hữu Hòa đờn Guitar cổ nhạc trên keyboard Roland EA7.
  112. Nghệ sĩ Hữu Phước đờn Vọng Cổ trên Organ Keyboard.
  113. Nghệ sĩ Kim Tuyến: “Tôi chọn tự do và không hối tiếc”. Tuấn Khanh
  114. Nghệ sĩ Lệ Thủy: Thinh sắc lưỡng toàn. Lê Phước
  115. Nghệ sĩ thương tiếc “Vua vọng cổ” Viễn Châu! Thanh Hiệp
  116. Nghệ sĩ Tư Chơi - người chồng đầu tiên của NSND Phùng Há. Phạm Công Luận
  117. Nhạc sĩ cổ nhạc Văn Vĩ. Nguyễn Phương
  118. Nhạc sĩ Văn Giỏi độc tấu 6 câu Vọng Cổ dây đào.
  119. Nhạc sĩ Văn Giỏi độc tấu 6 câu Vọng Cổ dây kép.
  120. Nhớ một vở tuồng đầy máu và nước mắt. Nguyễn Phương
  121. Những nàng Kiều... rất Sài Gòn. Trần Nhật Vy
  122. Nói về cải lương bằng bổn tuồng cải lương. Lê Minh Quốc
  123. Nói thêm về người lập nên ‘Hội Nghệ sĩ ái hữu tương tế’. Lê Đại Anh Kiệt
  124. Nỗi buồn hậu ‘trăm năm’ - Giọt nước mắt đêm tôn vinh. Đoàn Mai Trang
  125. Nữ nghệ sĩ Tư Thanh Tùng với mối duyên ngàn dặm. Nguyễn Phương‎
  126. NSND Minh Vương quyên góp giúp nghệ sĩ Hề Sa đang nằm viện. Hoàng Kim
  127. NSND Văn Giỏi: Dâng tặng tiếng đàn cho đời. Lâm Hữu Tặng
  128. NSƯT Nam Hùng: Nghề hát là một đặc ân. Thanh Hiệp
  129. NSƯT Nam Hùng qua đời đột ngột. Thanh Hiệp
  130. NSƯT Ngọc Đáng qua đời, thọ 71 tuổi. Thanh Hiệp
  131. NSƯT Ngọc Hương đột ngột từ trần. Thanh Hiệp
  132. NSƯT Vũ Linh qua đời vì bạo bệnh, thọ 66 tuổi. Thanh Hiệp
  133. Ông Bầu Long và đại công ty Kim Chung. Nguyễn Phương‎
  134. Ông Diệp Văn Kỳ cọ vỉa “Áo người quân tử” mà đẻ ra “Biển ái đầy vơi”. Thông Reo (Phan Khôi)
  135. Ông Tổ Cải Lương di tản qua Nam Cali. Nguyễn Phương
  136. Phùng Há - 100 năm bây giờ mới kể 1: Tuổi thơ cay đắng. NSƯT Nam Hùng
  137. Phùng Há - 100 năm bây giờ mới kể 2: Cô đào trong lò gạch. NSƯT Nam Hùng
  138. Phùng Há - 100 năm bây giờ mới kể 3: Vinh quang và cay đắng. NSƯT Nam Hùng
  139. Phùng Há - 100 năm bây giờ mới kể 4: Vai diễn đi cùng năm tháng. NSƯT Nam Hùng
  140. Phùng Há - 100 năm bây giờ mới kể 5: Ra đi và gửi lại. NSƯT Nam Hùng
  141. Phùng Há – Trăm năm nhìn lại. Võ Đắc Danh
  142. Qua bà Năm Sa Đéc, hiểu nghệ thuật cải lương hơn. Anh Lưu
  143. Quá trình hình thành nghệ thuật sân khấu cải lương: Từ ca ra bộ đến hình thành. Nguyễn Ngọc Bạch
  144. Quái kiệt Bo Bo Hoàng. Minh Hoàng Phúc
  145. Ra mắt sách Bước Đường Của Cải Lương. Trần Củng Sơn
  146. Rạp hát Nguyễn Văn Hảo theo dòng lịch sử Saigon. Soạn giả Nguyễn Phương
  147. “Sầu nữ” Út Bạch Lan qua đời. Thanh Hiệp
  148. Sơ lược lịch sử thành hình bộ môn nghệ thuật Cải Lương. Du Tử Lê
  149. Soạn giả cải lương: Bắt đầu xuất hiện những gương mặt mới. Nguyễn Huy
  150. Soạn giả Nguyễn Phương qua đời, hưởng thọ 98 tuổi. Thanh Hiệp
  151. Soạn giả Mộc Quán – Nguyễn Trọng Quyền. Hồ Xuân Dung
  152. Soạn giả ‘Tình anh bán chiếu’ - bậc hiền tài của nghệ thuật cải lương. Thoại Hà
  153. Soạn giả ‘Tình anh bán chiếu’ qua đời. Thất Sơn
  154. Soạn giả Viễn Châu. Nguyên Võ
  155. Soạn giả Yên Lang, tác giả ‘Đêm lạnh chùa hoang,’ qua đời. Ngọc Lan
  156. Sự hình thành cây đàn ghi ta phím lõm. Vĩnh Bảo
  157. Sự tương tác giữa Đờn Ca Tài Tử Nam Bộ và Sân Khấu Cải Lương Nam Bộ. Võ Trường Kỳ
  158. “Sương Chiều” qua “Tú Anh” đờn trên organ keyboard.
  159. Tam vị Thánh Tổ Không rõ tác giả
  160. Tết, Cải Lương trăm cay ngàn đắng! Nguyễn Phương
  161. Thanh Tòng, người dày công Việt hóa cải lương hồ quảng. Thanh Hà
  162. Thầy Thanh Tao tụng kinh mùi như ca vọng cổ. Triều Giang
  163. Thương lắm Cải Lương ơi! (1) Nguyễn Gia Việt
  164. Thương lắm Cải Lương ơi! (2) Nguyễn Gia Việt
  165. Tiếng đờn vượt lên số phận. Phạm Thái Bình
  166. Tìm hiểu về Cải Lương (eBook). Huỳnh Ái Tông
  167. Tọa đàm 100 năm sân khấu cải lương: Cùng các nghệ sĩ tháo gỡ khó khăn. Tiểu Ngư
  168. Tổ hát xướng là ai? Nguyễn Gia Việt
  169. “Tôi chỉ là hạt cát trong cái sa mạc showbiz Việt nhu nhược”. Thành Lộc
  170. Tống Hữu Định: Người ‘khai sơn phá thạch’ nghệ thuật cải lương. Lê Minh Quốc
  171. Trăm năm giữ lại hồn xưa. Lê Văn Nghĩa
  172. Tranh cãi quanh ‘song lang’ hay ‘song loan’? Lê Minh Quốc
  173. Từ cô đào nổi tiếng một thời thành người làm móng dạo ở Sài Gòn. Linh Huỳnh
  174. Tự hào “viên ngọc” cải lương 100 tuổi: Biến nhạc cụ Tây thành guitar cải lương. Kiều Tấn
  175. Út Bạch Lan: ‘Tôi không muốn xin danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân’. Thoại Hà
  176. Ước nguyện không thành của Minh Phụng dành cho Lệ Thủy. Gia Bảo
  177. Vai trò của dĩa hát trong sự phát triển bộ môn Cải lương. Dương Kiều
  178. Vai trò đào tạo (truyền dạy, truyền nghề) trong công tác bảo tồn và phát triển nghệ thuật Cải Lương. Phạm Thái Bình
  179. Vài đặc điểm ảnh hưởng đến sức sống Cải Lương. Nguyễn Chương‎
  180. “Vua vọng cổ” Viễn Châu, tác giả “Tình anh bán chiếu”, qua đời. Báo Tuổi Trẻ
  181. Văn học cải lương trong nền văn học Việt Nam. Nguyễn Phúc An
  182. Văn Vĩ - nhạc sĩ tài hoa trong làng cổ nhạc. Nguyễn Phương
  183. Về phương Nam ngắm sông ngậm ngùi. Nguyễn Gia Việt
  184. Về tác giả bài “Nước non ngàn dặm ra đi”. Vương Hồng Sển
  185. Vì sao cải lương thoái trào? Nguyễn Gia Việt‎
  186. Vĩnh biệt bà bầu sân khấu lừng danh. Thanh Hiệp
  187. Vĩnh biệt danh hài Văn Chung: Tiếng cười dễ nhớ, khó quên. Thanh Hiệp
  188. Vọng cổ-làn điệu “vua” trong âm nhạc tài tử và cải lương.Phạm Thái Bình‎
  189. Vua vọng cổ hài Văn Hường. Nguyễn Phương
  190. Vua vọng cổ hài Văn Hường ca ra bộ, ca ra cá, ca ra cua,... ca ra ca... ca..! Nguyễn Phương
  191. Xung quanh về “Bản vọng cổ nhịp 8 đầu tiên ở Nam bộ”. Thiện Mộc Lan
  192. Ý nghĩa của hai chữ “Cải Lương”. Nguyễn Tuấn Khanh